Tess en Daan zijn (tot nu toe) de populairste babynamen van 2013

Tess Milne - populariteit meisjesnaam Tess
Presentatrice Tess Milne (foto: wikiportraits via Wikipedia)

Hoera! Er gebeurt weer wat op de namenlijsten. Of, laat ik wat specifieker zijn: bij de meisjes.

Schijnbaar vanuit het niets is daar ineens Tess, een naam die vanaf de vroege jaren tachtig rustig aan populairder werd, om twintig jaar later ineens een vlucht te nemen.

Waarom Tess?

Tess is een naam die prima past in de kort & stoertrend die al tijden aanhoudt. Toch komt deze meisjesnaam al een jaar of dertig voor in Nederland. De ouders van de eerste meisjes met de naam Tess waren waarschijnlijk geïnspireerd door de gelijknamige film uit 1979, met in de titelrol de mooie actrice Nastassja Kinski.

In 2005 vertegenwoordigde de toen 13-jarige zangeres Tess Gaerthé Nederland in het Junior Songfestival, haar voornaam daarmee nog wat meer in de kijker spelend.

In dat jaar begon NET5 bovendien met het uitzenden van de Australische serie McLeod’s Daughters, dat kon rekenen op een fors aantal kijkers in de groep aanstaande en jonge moeders. Een van de twee zussen in de hoofdrol is Tess (de andere heet Claire).

Op het hoogtepunt van de Tess-stijging, tussen 2008 en 2010, speelde actrice Nathalie Edwardes de rol van dokter Tess Lindeman in de inmiddels ter ziele gegane soap Onderweg naar Morgen.

populariteit meisjesnaam tess
Populariteit meisjesnaam Tess (afbeelding: Meertens Instituut)

Maar waarom Tess dit jaar ineens zo populair werd? Dat heeft, vrees ik, alles te maken met presentatrice Tess Milne (1988). In 2010 en 2011 werkte ze voor TMF en MTV, maar vorig jaar stapte ze over naar de hoge kijkcijfers van SBS6.

Daar deed ze met Gerard Joling voor een miljoenenpubliek verslag van de verpletterende activiteiten van BN’ers in Sterren Springen en Sterren Dansen op het IJs. Bij RTL5 dartelde ze als ‘Mooiste vrouw van Nederland’ (aldus FHM) bovendien rond op de witte stranden van Expeditie Robinson.

Er zullen maar weinig ouders zijn die zeggen dat ze hun kind vernoemd hebben naar de blonde presentatrice, maar haar geregelde verschijning op televisie zal best iets hebben geholpen.

Populairste babynamen 2013 (eerste kwartaal)

rang meisjes jongens
1 Tess Daan
2 Emma Bram
3 Julia Finn
4 Sophie Luuk
5 Saar Sem
6 Lisa Lucas
7 Anna Levi
8 Sara Milan
9 Mila Thijs
10 Lieke Noah
11 Fleur Stijn
12 Isa Jesse
13 Eva Tim
14 Fenna Ruben
15 Lotte Jayden
16 Zoë (‘nieuw’) Julian
17 Lynn Lars
18 Elin (nieuw) Thomas
19 Noa Gijs (‘nieuw’)
20 Roos Max
eruit Sanne, Sarah Liam

.
Bron: Sociale Verzekeringsbank 2013

Andere voornamen om in de gaten te houden

meisjesnamen
Zoals al eerder gezegd: kijk uit voor de gecombineerde populariteit van Evi+Evy+Evie, maar ook met Saar+Sara+Sarah.

Ook de snelle stijging van met name Mila – maar ook Elin en Fenna – is iets om in de gaten te houden als je het belangrijk vindt dat je dochter niet met drie naamgenoten op de crèche belandt.

jongensnamen
Snelle stijger Bram is onverminderd populair, hoewel Daan het nog even volhoudt op 1. Vermijd Daan, Luuk, Bram en consorten als je niet op zoek bent naar de Jeroen en Martijn-combinatie van de jaren ’10.

De wat waterige jongensnaam Finn beleeft dit jaar een revival – vier jaar geleden was ‘ie al op zijn retour, maar blijkbaar hebben nieuwe ouders de houdbaarheidsdatum wat verlengd.

jut&jul
De meest voor de hand liggende zus-broercombinatie van 2013 is natuurlijk Tess & Finn, of Tess & Lynn voor twee zusjes. Niet doen, als je het mij vraagt.

Tatum Dagelet wilde liever Debbie heten

Ook de kinderen van Bekende Nederlanders hebben soms problemen, zo blijkt uit dertig jaar oude Achterwerkbrieven.

Jarenlang verzamelde mijn oma ze voor me, de ingezonden brieven van kinderen op de achterkant van de vpro gids. Ik was vast niet de enige die meepiekerde over alle onbeantwoorde liefdes, huiselijke irritaties en identiteitscrisissen!

In een speciale editie van de televisiegids (puur vpro is…, voorjaar 2013) staan de epistels van onder meer Aaf Brandt Corstius en Tatum Dagelet, die als kind beiden iets te melden hadden over hun naam.

In 1982 was Aaf Brandt Corstius (inmiddels moeder van Rifka en Benjamin) bezorgd over haar bijzondere voornaam:

Dat vind ik nou echt niet leuk!

Hallo, ik heet Aaf. Ik ken nog iemand die heet Aaf. Eigenlijk heet ze Aafje. Maar dat is nou het probleem. Zij is namelijk ouder dan ik. En dan noemt iedereen mij Aafje en haar Aaf. Nou en dat vind ik helemaal niet leuk. Want ik wil gewoon zo heten als ik heet!!

Aaf Brandt Corstius (7 jaar) uit Bloemendaal

Uit ongeveer 1984 komt deze hartverscheurende brief van Tatum Dagelet, dochter van acteur Hans Dagelet (en zelf moeder van dochter Toy Travis):

Tatum is mijn naam…

Hoi achterwerk. Zelf kan ik mijn naam niet uitstaan maar sommige kinderen vinden het een leuke naam, sommige ook niet. Ik was een keer in Italië toen dacht ik ook ze gaan me vast pesten dus ik nam een andere naam (Debbie). Ze zeiden hoe heet jij, ik zei dus Debbie. De volgende dag kwam ik weer en ze zeiden BABY BABY. Toen wou ik ze uitleggen dat ik gejokt had maar ze verstonden het niet dus nou zeg ik Tatum.

Tatum Dagelet (9 jaar) uit Amsterdam

Wilde jij vroeger ook anders heten, omdat je een bijzondere – of juist een veel te doorsnee – naam had? Of ergerde je je er juist aan dat mensen je naam verbasterden?

De eerste Nederlander die…

Bregtje van der Haak
Bregtje van der Haak mocht als eerste Nederlandse vrouw in Saoedi-Arabië filmen (foto: Kennisland via Wikipedia)

Je kan je kind vernoemen naar opa, of je laten inspireren door de zoveelste talentenshowwinnares van 2013. Als je geen indrukwekkende stamboom hebt, of je niet door de waan van de dag wil laten meeslepen, kun je in de (recente) vaderlandse geschiedenis duiken.

Ik zette de namen van veertig relatief onbekende mannen en vrouwen op een rijtje die als eerste Nederlander iets bijzonders hebben gepresteerd. Mannen die als eerste Nederlander buitenlandse sportwedstrijden wonnen en vrouwen die hun tijd ver vooruit waren.

Stoere vrouwen

Zo behaalde Coosje Wolters, alias ‘de duivelin van Den Haag’, begin vorige eeuw als eerste Nederlandse vrouw haar motorrijbewijs. Het is wel een wat droevig verhaal, want na de Tweede Wereldoorlog scheidde Coosje van haar man en moest in haar eentje verder met dochtertje Adri. De motor werd te duur voor de alleenstaande moeder en de tijd van races rijden was daarmee voorbij. Gelukkig kwam Henny Huisman op Coosjes honderdste verjaardag to the rescue en nam de eeuweling mee voor een motorrit.

Wat minder spannend is het verhaal van Bianca Hoogendijk. Wie? Wel, de echtgenote van onze voormalige premier, Jan-Peter Balkenende. Zij was de eerste vrouw-van die haar eigen achternaam is blijven dragen, terwijl haar man in het torentje zetelde.

Voor Anthonie van Aken was het begin vorige eeuw nog knokken om als vrouw een eigen leven te mogen leiden. Haar vader schaamde zich toen hij de naam van zijn dochter in de krant las, nadat zij in 1900 de Nederlandse Kampioenschappen tennis had gewonnen. Haar baantje als tennislerares bij de Haagse tennisclub Leimonias (‘weidenimf’) werd er ook al door bemoeilijkt, dus tenniste ze professioneel verder als A.N. Thonie.

Uiteindelijk gaat ze de boeken in als de eerste Nederlandse vrouw die een bovenhandse service aandurft. Extra uitdaging: er wordt van vrouwen verwacht dat ze fatsoenlijk gekleed zijn. Hun lange rok zorgt voor struikelpartijen en achter de hoed met brede rand blijft het racket regelmatig haken. Nogal een verschil met de strakke pakjes van de Venussen en Serena’s van een eeuw later!

De eerste vrouw die…

  1. Aletta Jacobs (1854), arts
  2. Angelien Eijsink (1960), langere tijd aan boord onderzeeër
  3. Anita Staps (1961), WK judo ’81
  4. Anthonie van Aken (1880), bovenhandse service
  5. Beatrix de Rijk (1883), vliegbrevet ’11
  6. Bianca Hoogendijk (1960), behield als premiervrouw eigen achternaam
  7. Bregtje van der Haak (1966), filmen in Saoedi-Arabië ’05
  8. Coosje Wolters (1904), motorrijbewijs ‘de duivelin van Den Haag’
  9. Corine Rottschäfer (1938), Miss Europa ’57
  10. Dulci Ouwerkerk (1920), Prix d’Excellence viool
  11. Gratia Schimmelpennick van der Oye (1912), deelname winterspelen skiën
  12. Jetta Kuyper (1870), lezing geven
  13. Katja Staartjes (1963), beklimmen Mount Everest ’99
  14. Mary Kok (1940), overzwemmen Kanaal ’60
  15. Mirte Roelvink (1985), voetballen bij Ajax ’04
  16. Rozemarijn Janssen (1968), beklimmen Carstenzpiramide en Mount Vinson
  17. Stien Kaiser (1938), WK allround schaatsen ’65
  18. Thea Sybesma (1960), triatlon in minder dan 9 uur
  19. Titia Bergsma (1786), bezoek Japan
  20. Vera Pauw (1962), professioneel voetballen in Italië

Bron: Wikipedia

Sportieve mannen

Het is natuurlijk sneu als je de annalen ingaat als de ‘eerste Nederlander die omkwam bij een vliegongeluk’, maar hé, iemand moet de eerste zijn. Sorry, Clément.

Verder is de lijst vooral gevuld met mannen die wedstrijden wonnen en bergen bedwongen. Plus een paar wetenschappers en een onfortuinlijke verzetsstrijder.

  1. Clément van Maasdijk (1885), omgekomen bij vliegongeluk ’10
  2. Freddy van Riemsdijk (1890), vliegbrevet ’10
  3. Frits Vrijlandt (1967), Mount Everest via noordgraat ’00
  4. Gerritjan Eggenkamp (1975), winnaar Boat Race
  5. Gregor Stam (1962), hele triatlon ’81
  6. Henry van ’t Hoff (1852), nobelprijs scheikunde
  7. Jan Jansz. Weltevree (1595), bezoek Korea
  8. Jeroen van Dijk (1971), grand prix finals badminton
  9. Johan Hilgers (1886), vliegen boven NL grondgebied ’10
  10. Joris van Spilbergen (1568), bezoek Ceylon
  11. Kees Hoving (1919), 100 meter vrije slag in minder dan een minuut
  12. Krijn Taconis (1918), lid van Magnum-fotoagentschap ’50
  13. Laurens Bicker (1563), bezoek grensgebied Argentinië/Uruguay ca. 1600
  14. Leendert Schijveschuurder (1917), neergeschoten verzetsstrijder ’41
  15. Olivier van Noort (1558), rond de wereld varen
  16. Piet Dickentman (1879), professioneel wielrenner
  17. Ram Ramlal (1951), Surinamer in Tweede Kamer
  18. Rob Hollink (1962), WK poker ’03
  19. Roelof Kiers (1938), filmen in China ’71
  20. Willem Hubert van Blijenburgh (1881), promotie op gebied van lichamelijke opvoeding

Bron: Wikipedia

Ik kies Beatrix en Roelof uit de lijst. En jullie?

Julia en Julius waren 20 jaar geleden ook al hockeynamen

In een oude NRC Handelsblad vond ik een rijtje geboorteadvertenties met kaknamen die nauwelijks verschillen van die van tegenwoordig.

NRC familieberichten 1992
NRC familieberichten (26 mei 1992)

 NRC-namen twintig jaar geleden

Diederik Elout
Frederik Laurens Aubin
Jules Herman
Julius Ariën
Rutger Ebbo Douwe (met broertje Bastiaan en zusjes Charlotte en Suzanna)
.
en één meisje: Julia Sanne Elisabeth (met broertje Daniël)

Klinkt allemaal bekend in de oren, niet?

Ouderwetse hockeynamen?

Ik heb het gevoel dat je de verschillen eigenlijk alleen ziet aan de namen van de ouders, die zelf zo’n beetje tussen 1950 en 1965 geboren zullen zijn. Heten de kakouders van nu Pieter en Annemarie, of Maurits en Charlotte, in 1992 heetten ze Henk en Carin. (En Cécile, Hein en Gijsbert, maar toch).

En die tweede namen: zou je nu nog een NRC-Sanne tegenkomen? Of een Ariën? En een zusje Suzanna, dat kan ook niet meer – en waarom eigenlijk niet?

Hoe dan ook, al deze NRC-baby’s worden deze lente 21 jaar oud. Jammer dat we nog vijf tot tien jaar moeten wachten voor ze geboorte van hun eigen kinderen aankondigen!

Dyslectische vader spelt naam verkeerd

onze taal dyslectische vader misspelt naam
Onze Taal, 09/2011 (p. 235): “Ik ben een alfa met een taalprobleem

Als ik de niet onregelmatige geboorteaangiftes van Brain (in plaats van Brian, 112 jongens) of Esmeé (in plaats van Esmée: 273 meisjes) zie, vraag ik me af hoe zoiets kan gebeuren.

Wel, een verklaring zou kunnen zijn: een dyslectische vader die gestresst aan de stadhuisbalie staat en spontaan vergeet hoe je de naam van zijn kind ook weer schrijft.

Het overkwam de vader van Machil Deinum, zo blijkt uit een interview met de dj/acteur in Onze Taal (09/2011):

“Door de dyslexie van zijn vader werd hij in 1983 niet als Machiel, maar als Machil Deinum ingeschreven bij de burgerlijke stand.”

Enig speurwerk leverde op dat Machil in zijn tweede naam (Hayo) vernoemd is naar zijn vader (Haijo). Maar veel interessanter: in 1984 kreeg Machil een zus, genaamd… Sophi Philomeen. Juist. Sophi-zonder-e.

Zou die tweede misspelling opzet zijn geweest, om de naam van het zusje goed bij die van Machil te laten passen? Of zou moeder Beatrix zich in het kraambed een tweede maal voor het hoofd hebben geslagen, omdat ze de naam van haar pasgeborene niet op een papiertje had meegegeven aan haar echtgenoot?

Hoe dan ook, een mooi verhaal. Wie kent er nog meer, mensen met namen die per ongeluk ‘bijzonder’ gespeld zijn?