Katja & Sophie

De dames Schuurman en Hilbrand ondervragen vanaf donderdag onder de noemer Katja & Sophie mede-BN’ers "over iets anders (…) dan waarover ze altijd worden doorgezaagd."

Katja & Sophie zijn in Nederland een respectievelijk best populaire (28 meisjes in 2007) en een heel populaire naam (675 meisjes in 2007), en toch wist ik meteen om wie het ging.

Heeft u ook genoeg aan deze voornamen alleen? Is dat omdat er niet veel bekende Katja’s zijn, en er nauwelijks volwassen Sophies rondlopen? Of iets anders?

Islamisering afmeten aan voornamen?

Vlaams Belang, een roemruchte Belgische politieke partij, stelt op haar site dat Antwerpen steeds verder islamiseert, doordat voornamen in de populariteitslijst in toenemende mate ‘islamitisch’ zijn.

"In 2006 waren zowel bij meisjes als jongens 4 van de 10 populairste namen islamitisch. Nauwelijks een jaar later ziet dat er al anders uit. In 2007 waren reeds 13 van de 20 meest gekozen jongensnamen van islamitische origine; voor de meisjesnamen is dat 10 op 20."

Dat blijft toch een vreemde manier van denken. In Amsterdam bijvoorbeeld zijn Mohamed en Mohammed al sinds de vroege jaren tachtig de meest gegeven jongensnamen in Amsterdam, terwijl de indruk bestaat dat de stad pas sinds een paar jaar wordt ‘overspoeld’ met moslims.

De verklaring voor de toename van het aantal moslimnamen in de nationale en gemeentelijke populariteitslijsten is tweeledig. Enerzijds neemt het aantal kinderen met een islamitische achtergrond inderdaad toe – maar niet in het tempo zoals rechtsextremisten dat voorstellen.

Veel belangrijker is echter de enorme toename van het aantal verschillende namen die van oorsprong Nederlandse en Vlaamse ouders aan hun kinderen geven. Waar vroeger ‘iedereen’ Johannes of Maria heette, zijn daar nu duizenden namen voor in de plaats gekomen: het is veel moeilijker geworden om met een naam in de top 10 te komen.

Allochtone ouders, en met name Turkse en Marokkaanse ouders zijn veel conservatiever, waardoor veel grotere aantallen kinderen dezelfde naam krijgen.

Dat is enerzijds ingegeven door de overheden van de herkomstlanden, die slechts een beperkt aantal namen toestaan (enkele honderden, tegen de bijna 200.000 namen die in Nederland in omloop zijn), en anderzijds door een groter belang te hechten aan de betekenis van voornamen, waardoor er minder ‘goede’ namen zijn dan voor autochtone ouders.

Kortom: Nederlandse en Vlaamse ouders geven zoveel verschillende namen, dat hun Turkse en Marokkaanse landgenoten in de grote steden ‘kans zien’ met een klein rijtje namen de populariteitslijsten te vullen.

Dat heeft dus vooral te maken met de individualisering van Nederlanders en Vlamingen en in veel mindere mate met ‘islamisering’ van Marokkanen en Turken, of zelfs van een hele stad.

Een dagje Amsterdam: Molly & Mimi, Joewairiya, Julie, Juul en Juun

Op een gemiddelde Amsterdamse dag worden er zo’n 25 kinderen geboren in de stad. De gemeente heeft een wat wonderlijke inwonersamenstelling: veel mensen met weinig geld te besteden, en veel mensen met een zeer bovenmodaal inkomen.

De standaard gezinnen met een zogenaamd middeninkomen, die zorgen voor de vulling van de Nederlandse top 20, vind je hier veel minder. Dat zien we ook terug in de samenstelling van de lijst met namen van pasgeborenen, op 27 maart 2008 bijvoorbeeld.

Weinig Sanne en Daan in Amsterdam (alhoewel er zo nu en dan een Sem tussendoor glipt), maar veel Darias en Sayentheley.

jongens meisjes
Alec
Alexandria
Azaan Anne
Dani Bess
Darias Charlie
Dean Janera
Enzo Joewairiya
Gabriël Julie
Gianni Juul
Imran Juun
Jens Khalisha
Jonas Michella
Kaya Nijaar
Manu Robin
Marius Sayentheley

Matthijs  
Mendrisio-Shamar  
Menno  
Merce  
Moustapha  
Sem  
Stan  
Stijn  
Tijn  

Er werden ook drie tweelingen geboren, niet ongebruikelijk in een stad met zoveel grote ziekenhuizen: Molly & Mimi, Isabella & Zara, Luca (j) & Sienna (m).

Bron: Gemeente Amsterdam

A Girl Named Finn

De Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) publiceert in haar maandblad Burgerzaken & Recht zo nu en dan interessante verhalen van ambtenaren die aan hun balie verse vaders treffen die de naam van hun spruit duidelijk proberen te maken. Oud-collega Gerrit Bloothooft schrijft een serie artikelen over ditzelfde onderwerp in het tijdschrift, getiteld Opmerkelijke voornamen in de GBA.

***

In het derde en voorlopig laatste artikel uit de reeks (link volgt zodra beschikbaar link) gaat Bloothooft in op typische jongens- en meisjesnamen, en het gebruik van uniseksnamen in Nederland.

Veel jongens met een uitgesproken vrouwelijke eerste naam krijgen in hun tweede en/of volgende namen vaak wél mannelijke namen (en vice versa): Maria Barbara Joseph bijvoorbeeld.

Veel jongens met een vrouwelijke eerste naam hebben namen gekregen die vroeger, of in andere landen wél uitgesproken mannelijk zijn: Inge (Scandinavisch), Marian (Slavisch) en Andrea (Italiaans). Jongens met een vrouwennaam als tweede naam zijn waarschijnlijk vernoemd: katholieke namen als Maria, Elisabeth, Anna etc. komen het meeste voor.

Ouders van meisjes met een mannelijke eerste naam hebben de volgende generatie jongensnamen ‘ingenomen’ in een poging hun dochter een ‘stoere’ naam te geven: ze heten relatief vaak René, Daan of Pim.  Een mannelijke tweede naam duidt ook hier op vernoemen: Johannes, Petrus en Gerardus zijn op die plek het meest in trek.

Toch krijgen steeds meer kinderen die in recente jaren zijn geboren geen tweede of derde naam meer, maar moeten het doen met een voornaam die (tegenwoordig) bij het andere geslacht thuishoort.

Zo zijn er jongens met de naam Kim en Sanne, oorspronkelijk mannelijke namen, maar in Nederland allang door de meisjes overgenomen. Ook Nikki, Zoë, Quinty en Bente komen met enige regelmaat voor onder basisschooljongens.

Meisjes met slechts één voornaam krijgen mannelijke namen als Joey, Max, Mick of Milan. Het is overigens slechts een heel klein clubje kinderen dat een dergelijke ‘verwarrende’ naam krijgt: enkele tientallen in een groep van bijna een miljoen kinderen.

In onderstaande tabel zie je de meest voorkomende uniseksvoornamen in Nederland (inclusief volwassenen): tussen het aantal mannen en het aantal vrouwen met deze naam mag maximaal een factor 2 zitten.

rang uniseksnaam
1 Anne (11.833)
2 Jamie
3 Jaimy
4 Senna
5 Pleun
6 Lesley
7 Beau
8 Jip
9 Marlon
10 Eliza
11 Eltje
12 Quincy
13 Kris
14 Jessy
15 Juul
16 Luitje
17 Jacky
18 Luka
19 Adri
20 Sammy (364)

Als je alleen zou kijken naar kinderen die na 1994 zijn geboren, zou de top 10 er iets anders uitzien: Senna, Jamie, Nicky, Jaimy, Beau, Jip, Quincy, Juul, Jessy en Kris.

Tot mijn verbazing geen Robin in de lijst, toch wel dé uniseksnaam van de afgelopen jaren, in mijn ogen althans.

***

Deel 1: J’Adore Archinella en de langste naam van NL

Deel 2: Jan Bosman Smit De Vries Van Amerongen