Je kan je kind vernoemen naar opa, of je laten inspireren door de zoveelste talentenshowwinnares van 2013. Als je geen indrukwekkende stamboom hebt, of je niet door de waan van de dag wil laten meeslepen, kun je in de (recente) vaderlandse geschiedenis duiken.
Ik zette de namen van veertig relatief onbekende mannen en vrouwen op een rijtje die als eerste Nederlander iets bijzonders hebben gepresteerd. Mannen die als eerste Nederlander buitenlandse sportwedstrijden wonnen en vrouwen die hun tijd ver vooruit waren.
Stoere vrouwen
Zo behaalde Coosje Wolters, alias ‘de duivelin van Den Haag’, begin vorige eeuw als eerste Nederlandse vrouw haar motorrijbewijs. Het is wel een wat droevig verhaal, want na de Tweede Wereldoorlog scheidde Coosje van haar man en moest in haar eentje verder met dochtertje Adri. De motor werd te duur voor de alleenstaande moeder en de tijd van races rijden was daarmee voorbij. Gelukkig kwam Henny Huisman op Coosjes honderdste verjaardag to the rescue en nam de eeuweling mee voor een motorrit.
Wat minder spannend is het verhaal van Bianca Hoogendijk. Wie? Wel, de echtgenote van onze voormalige premier, Jan-Peter Balkenende. Zij was de eerste vrouw-van die haar eigen achternaam is blijven dragen, terwijl haar man in het torentje zetelde.
Voor Anthonie van Aken was het begin vorige eeuw nog knokken om als vrouw een eigen leven te mogen leiden. Haar vader schaamde zich toen hij de naam van zijn dochter in de krant las, nadat zij in 1900 de Nederlandse Kampioenschappen tennis had gewonnen. Haar baantje als tennislerares bij de Haagse tennisclub Leimonias (‘weidenimf’) werd er ook al door bemoeilijkt, dus tenniste ze professioneel verder als A.N. Thonie.
Uiteindelijk gaat ze de boeken in als de eerste Nederlandse vrouw die een bovenhandse service aandurft. Extra uitdaging: er wordt van vrouwen verwacht dat ze fatsoenlijk gekleed zijn. Hun lange rok zorgt voor struikelpartijen en achter de hoed met brede rand blijft het racket regelmatig haken. Nogal een verschil met de strakke pakjes van de Venussen en Serena’s van een eeuw later!
De eerste vrouw die…
- Aletta Jacobs (1854), arts
- Angelien Eijsink (1960), langere tijd aan boord onderzeeër
- Anita Staps (1961), WK judo ’81
- Anthonie van Aken (1880), bovenhandse service
- Beatrix de Rijk (1883), vliegbrevet ’11
- Bianca Hoogendijk (1960), behield als premiervrouw eigen achternaam
- Bregtje van der Haak (1966), filmen in Saoedi-Arabië ’05
- Coosje Wolters (1904), motorrijbewijs ‘de duivelin van Den Haag’
- Corine Rottschäfer (1938), Miss Europa ’57
- Dulci Ouwerkerk (1920), Prix d’Excellence viool
- Gratia Schimmelpennick van der Oye (1912), deelname winterspelen skiën
- Jetta Kuyper (1870), lezing geven
- Katja Staartjes (1963), beklimmen Mount Everest ’99
- Mary Kok (1940), overzwemmen Kanaal ’60
- Mirte Roelvink (1985), voetballen bij Ajax ’04
- Rozemarijn Janssen (1968), beklimmen Carstenzpiramide en Mount Vinson
- Stien Kaiser (1938), WK allround schaatsen ’65
- Thea Sybesma (1960), triatlon in minder dan 9 uur
- Titia Bergsma (1786), bezoek Japan
- Vera Pauw (1962), professioneel voetballen in Italië
Bron: Wikipedia
Sportieve mannen
Het is natuurlijk sneu als je de annalen ingaat als de ‘eerste Nederlander die omkwam bij een vliegongeluk’, maar hé, iemand moet de eerste zijn. Sorry, Clément.
Verder is de lijst vooral gevuld met mannen die wedstrijden wonnen en bergen bedwongen. Plus een paar wetenschappers en een onfortuinlijke verzetsstrijder.
- Clément van Maasdijk (1885), omgekomen bij vliegongeluk ’10
- Freddy van Riemsdijk (1890), vliegbrevet ’10
- Frits Vrijlandt (1967), Mount Everest via noordgraat ’00
- Gerritjan Eggenkamp (1975), winnaar Boat Race
- Gregor Stam (1962), hele triatlon ’81
- Henry van ’t Hoff (1852), nobelprijs scheikunde
- Jan Jansz. Weltevree (1595), bezoek Korea
- Jeroen van Dijk (1971), grand prix finals badminton
- Johan Hilgers (1886), vliegen boven NL grondgebied ’10
- Joris van Spilbergen (1568), bezoek Ceylon
- Kees Hoving (1919), 100 meter vrije slag in minder dan een minuut
- Krijn Taconis (1918), lid van Magnum-fotoagentschap ’50
- Laurens Bicker (1563), bezoek grensgebied Argentinië/Uruguay ca. 1600
- Leendert Schijveschuurder (1917), neergeschoten verzetsstrijder ’41
- Olivier van Noort (1558), rond de wereld varen
- Piet Dickentman (1879), professioneel wielrenner
- Ram Ramlal (1951), Surinamer in Tweede Kamer
- Rob Hollink (1962), WK poker ’03
- Roelof Kiers (1938), filmen in China ’71
- Willem Hubert van Blijenburgh (1881), promotie op gebied van lichamelijke opvoeding
Bron: Wikipedia
Ik kies Beatrix en Roelof uit de lijst. En jullie?
Leuk artikel! Zo zag ik laatst de film over Amelia Earhart http://en.wikipedia.org/wiki/Amelia_%28film%29 over de eerste vrouwelijke piloot die de atlantische oceaan solo overvloog. De naam vind ik daardoor ineens een stuk mooier omdat er zo’n stoer (en uiteindelijk ook tragisch) verhaal bij hoort.
De eerste Nederlander die… http://t.co/gZ0WpOhG1J
Leuk om te lezen! Ik kies Katja en Willem
Namen: De eerste Nederlander die…: Je kan je kind vernoemen naar opa, of je laten inspireren… http://t.co/ZyMebfFad7 bij @voornamelijk
Ik ga voor Stien en Krijn.
Niets van mijn gading bij…
Jetta en Willem. Ik wist trouwens niet dat Anthonie een vrouwennaam was? Dat zou ik tegenwoordig niet meer doen.
Ze heette officieel Adriana Theodora. Hoe je dan op de roepnaam Anthonie komt ontgaat me.
Antonie is een Duitse vorm van Antonia, uitgesproken als Antónië. Maar mevrouw Van Aken kan natuurlijk best Antónie of Antoníe hebben gezegd. Ik ben benieuwd.
Correctie, ze heette Anthonia Maria van Aken. Adriana Theodora “Zus” van Aken was haar zusje.
Ze zal haar mannetje gestaan hebben als vroege proftennisser. Dan kan je wel een stoere roepnaam gebruiken.
Ik ga voor Bregtje en Willem.
Uit beroepsoverwegingen moet het voor een jongen wel Henry zijn 😉 (en op zijn Engels vind ik dat ook een mooie naam). Puur naamtechnisch zouden Mirte en Joris het winnen denk ik, hoewel Willem, Katja en Jetta ook niet onaardig zijn.
Gratia !
Maar uiteindelijk zou ik toch gewoon voor Rozemarijn en Kees gaan.
Ik ga voor Bregtje en Roelof.
Wat een leuk artikel!
Ik ga voor Bregtje en Willem.
Rozemarijn en Laurens zouden mijn keuzes zijn.
Doe maar Aletta (ik kom uit sappemeer, heb op de gelijknamige school gezeten en fiets elke dag over de A. jacobsstraat) en Henry.
Ik ga voor Aletta. Haar naam en haar verhaal hebben altijd tot mijn verbeelding gesproken.
Als jongensnaam zou ik voor Willem gaan. Mooi en stoer.
Voor Kees gaan vind ik te gemakzuchtig: mijn zoon héét nl al Kees. Maar die is heel gewoon naar zijn opa genoemd…
Jetta of Stien en Krijn vind ik het mooist. Stien en Krijn zijn alleen niet zo’n goede match met de achternaam die op -stijn eindigt.