Een trotse vader deed in januari 1945 aangifte van zijn dochter Jeanne d’Arc. De ambtenaar van de burgerlijke stand was echter bang met het toestaan van deze ‘verzetsnaam’ de toorn van de Duitse bezetter over zich te krijgen en maakte er Jeanne Maria van.
Haar familie en vrienden hebben de vrouw echter altijd Jeanne d’Arc genoemd en vorig jaar besloot ze op 64-jarige leeftijd haar naam dan eindelijk officieel te veranderen. De geraadpleegde ambtenaar van de burgerlijke stand geeft ditmaal een positief advies af:
“Voor 1970 werden afwijkende voornamen veelal niet geaccepteerd, maar sinds een aantal jaren is er een grote mate van vrijheid bij het toekennen van voornamen. Zou er nu een kind geboren worden dat de voornamen Jeanne d’Arc Maria zou krijgen, dan zou ik daartegen geen bezwaar hebben.”
De rechtbank oordeelt desondanks negatief: alweer door die moeilijk uit te leggen regel dat een voornaam niet overeen mag komen met een bestaande achternaam.
Had ze om Jeanne d’Arcy of Jeanne Arc gevraagd, dan was er namelijk niets aan de hand geweest: zowel d’Arcy als Arc komen tegenwoordig regelmatig voor als voornaam.
De Telegraaf berichtte vandaag over Willem Willemstein, een multimiljonair die in Laren in het diepste geheim (nou ja, nu niet meer) het grootste huis van Nederland laat bouwen.
Ik dacht dat dat ‘Willemstein’ een soort artiestennaam zou zijn, want het klinkt zeker in combinatie met zijn voornaam wat aanstellerig. Er blijken echter 572 mensen met die achternaam in Nederland te wonen.
Verspreiding van de achternaam Willemstein in Nederland
Van het een kwam het ander: zou Willem ook een bestaande achternaam zijn? En ja: 43 Nederlanders dragen Willem als familienaam.
Ik werd nieuwsgierig naar andere populaire achternamen als voornaam. Of populaire voornamen als achternaam.
In Nederland zijn in principe alle voornamen toegestaan, maar er zijn een paar uitzonderingen.
Een belangrijke is dat de ambtenaar van de burgerlijke stand een voornaam niet kan accepteren als die ongepast is, zoals scheldwoorden. Wat ook niet mag: als de gekozen voornaam gelijk is aan een bestaande achternaam die niet ook al als voornaam bekend is.
Ofwel: je mag je kind wel Jensen noemen (zo’n twintig keer sinds 1995), maar geen Jansen. Jensen is namelijk een achternaam die ook als voornaam in gebruik is, terwijl Jansen exclusief een familienaam is. Dat blijft natuurlijk zo, totdat een onoplettende ambtenaar er een keer ‘Jansen’ doorheen laat slippen!
In Amerika (bijvoorbeeld) kun je ieder willekeurig woord als voornaam geven en kun je zelfs verschillende achternamen binnen het gezin kiezen. De meeste ouders geven daar natuurlijk een ‘standaard’ voornaam en de achternaam van de vader of moeder, maar het komt ook regelmatig voor dat kinderen een samengestelde achternaam krijgen, zoals de Jolie-Pitts.
Goed, in Nederland blijft de situatie vooralsnog iets conservatiever. Maar wist je dat 15 van de 20 voornamen in de top 10 van 2009 ook als achternaam in omloop zijn?
Ik zie ineens mogelijkheden voor kinderen die legaal Nicolai Ruben heten, Luna Eva, Allen Tim, of Samuel Julia. Gesproken over verwarrend…
