arme namen – Voornamelijk ♥ alles over voornamen

28-1-201629-1-2016

Amsterdamse kinderen heten Adam en Olivia

Adam en Olivia waren vorig jaar de populairste namen voor Amsterdamse kinderen. Ook Jack, James en Mohamed deden het goed, net als Elif, Julie, Mia en Sofia bij de meisjes.

In de diverse stadsdelen werden heel verschillende namen gegeven: Engels, Frans en Hollands voor Centrum, Zuid en Oost; islamitisch voor Nieuw-West en een mooi mengelmoesje voor Zuidoost en Noord. Dit blijkt uit een onderzoek van Het Parool onder geboorteaangiftes bij de burgerlijke stand van Amsterdam.

Aantal Amsterdamse kinderen

Er werden in 2016 meer dan tienduizend kinderen geboren in Amsterdam: om precies te zijn 10.655 stuks, waarvan 5.553 jongens en 5.102 meisjes. Maar liefst 2.340 van hen werden geborenin stadsdeel West en slechts 740 in het kleinste stadsdeel, Centrum.

De populairste namen in onze hoofdstad zijn héél anders dan in de rest van Nederland. We zien in Amsterdam twee uitersten: de elitenamen en de allochtone namen.

Rijke namen

De vermogende elite in het centrum en Zuid geeft haar kinderen van oudsher hockeynamen en dat is in 2015 niet anders. Met Engelse namen als Jeffrey of Kelly moet je er niet komen aanzetten, maar Jack, James en Noah voor jongens en Ella, Lauren, Mia, Mila en Olivia zijn juist chic.

Ook klassieke namen als Benjamin, Boris, Felix, Gijs, Hugo, Jonathan, Lucas, Max, Olivier, Oscar, Pieter, Samuel, Teun, Thomas en oude getrouwen Anna, Anne, Emma, Julia, Julie, Lara, Marie, Noor, Nora doen het altijd goed.

Doorsnee namen

In stadsdelen die wat gemengder van opzet zijn, zie je diversere namen. In Amsterdam-Oost zijn er bijvoorbeeld traditioneel ‘zwarte’ wijken als de Indische Buurt, maar ook witte middenklassebuurten, zoals in de oudbouw van de Watergraafsmeer en de nieuwbouw van IJburg.

Dat geldt ook voor West: in de wijken die tegen het centrum en Oud-Zuid aanliggen binnen de ring A10 de westerse namen en daarbuiten de Turkse en Marokkaanse voornamen.

Islamitische namen

De stadsdelen Nieuw-West, Noord en Zuidoost liggen aan de buitenkant van Amsterdam, waar relatief veel Nederlanders met een islamitische achtergrond wonen.

Door hun culturele achtergrond kiezen zij vaak voor Turkse en Arabische namen. De populairste is natuurlijk Mohamed (ook geschreven als Mohammed of Muhammed), maar ook jongensnamen als Ibrahim, Ömer en Rayan zijn in trek. Voor meisjes zijn Amira, Aya en Elif populair, net als het anno 2016 ouderwets aandoende Fatima.

Er komen ook steeds meer interculturele voornamen bij, zoals Adam voor jongens en Amira, Lina, Sara en Sofia voor meisjes. Deze namen worden door zowel binnen ‘de grachtengordel’ als in ‘de schotelantennewijken’ gegeven.

Zuidoost is overigens een geval apart. Door een concentratie van Surinaamse en Antilliaanse inwoners, komen daar ook uit Amerika afkomstige namen als Aiden, Jay, Jayden, Ky en Mason in de populariteitslijst voor. En Nova als meest gegeven meisjesnaam!

stadsdelen amsterdam amsterdamse kinderen voornamen — Stadsdelen in Amsterdam

Centrum: Jack en Mia

jongens: Jack (8), Boris, Hugo (6), Gijs, James (5), Adam, Jonathan, Lucas, Max, Pieter (4)

meisjes: Mia (5), Ella, Julia, Lara, Marie, Mila, Olivia (4)

West: Adam en Emma

jongens: Adam (23), Max (13), Felix, Noah, Samuel, Teun (11), James, Mohammed (10), Boris, Hugo (9)

meisjes: Emma (12), Julia, Nora (11), Mia, Noor (10), Anna, Julie, Olivia, Sara (9), Anne (8)

Noord: Adam en Sara

jongens: Adam (11), Liam (8), Mohamed, Rayan (6), Ibrahim (5), Benjamin, James, Ömer, Sam (4)

meisjes: Aya, Julie, Lena, Sara (5), Anna, Elif, Eliza, Inaya, Lina, Olivia (4)

Oost: James en Sofia

jongens: James (11), Felix, Hugo, Max, Oscar (8)

meisjes: Sofia (9), Anna (8), Julia, Sophie (6), Anne, Emma, Julie, Mia, Noor, Olivia (5)

Nieuw-West: Adam en Elif

jongens: Adam (37), Mohammed (14), Muhammed (13), Mohamed (12), Rayan (11)

meisjes: Elif (14), Sara, Noor (12), Amira (11), Fatima, Sofia (9), Lina, Olivia (8)

Zuid: Max en Lauren

jongens: Max (17), Hugo, Noah, Thomas (12), Benjamin, Boris, James, Lucas (11), Julian (10), Olivier (9)

meisjes: Lauren (11), Olivia (10), Julie (9), Julia, Mila (8), Anna (7)

Zuidoost: Noah en Nova

jongens: Noah (9), Mohamed, Mohammed (6), Jay, Jayden, Liam (5), Aiden, Daniel, Ky, Mason (4)

Populairste namen onder Amsterdamse kinderen in 2013

In 2013 kwamen Anna en Adam het vaakst voor. Landelijk zijn Liam en Emma het populairst; in Noord-Holland zijn dat Max en Emma.

17-4-201517-4-2015

Daan en Emma zijn de populairste namen van 2015 (tot nu toe)

Good old Daan en Emma zijn de meest gegeven voornamen in het eerste kwartaal van 2015. Ook de rest van de top 20 ziet er vertrouwd uit.

Bij de jongens kwamen Gijs, Sven en Adam nieuw binnen. Sven is – naar ik vermoed tijdelijk – terug van weggeweest, terwijl Gijs en Adam ietsje interessantere ‘nieuwe’ namen zijn. Daarover later meer.

Bij de meisjes kwamen oudgedienden Roos, Maud en Sanne weer even een kijkje nemen in de top 20. Liv is de enige echt verse binnenkomer.

Populairste namen van 2015 (eerste kwartaal)

[table]
rang,meisjes,inkomen,opleiding, jongens, inkomen, opleiding
1,Emma,+4,+4,Daan,+4,-1
2,Sophie,+4,+7,Liam,0,-7
3,Julia,+4,+7,Noah,0,+5
4,Anna,+3,+8,Milan,+1,-11
5,Lotte,+4,+1,Luuk,+4,-3
6,Zoë,+1,-1,Sem,+2,-10
7,Mila,+2,+4,Lucas,+3,+5
8,Fenna,+3,-3,Jesse,+2,-9
9,Eva,+3,+6,Levi,+1,-11
10,Tess,+4,-7,Bram,+4,+1
11,Evi,+4,+1,Tim,+5,-3
12,Sara,-2,+2,Finn,+4,-2
13,Roos,+4,+9,Gijs,+5,+11
14,Maud,+5,-4,Thijs,+5,0
15,Isa,+4,-1,Thomas,+5,+9
16,Lisa,+3,-3,Jayden,-4,-15
17,Sanne,+4,-7,Max,+4,+21
18,Fleur,+5,-4,Ruben,+3,-3
19,Liv,+4,+5,Sven,+4,-7
20,Lynn,+2,-12,Adam,-10,-2[/table]

Uit de top 20: Lieke, Saar en Sarah bij de meisjes en Lars, Mees en Ruben bij de jongens

Rijke en arme namen

RTL Nieuws vergeleek onlangs de postcode en namen van kinderen die tussen 2009 en 2014 geboren zijn met cijfers over inkomen en opleiding van het CBS. Ik heb de resultaten voor de top 20 van meest gegeven voornamen in het afgelopen kwartaal hierboven erbij gezet.

Opmerkelijk is dat er maar weinig verschil in inkomen bestaat: echt rijke of arme namen zitten er niet tussen. Een uitzondering is Adam: deze naam klinkt multicultureel, maar wordt vrijwel exclusief gegeven aan jongens met een niet-westerse achtergrond. Dat verklaart waarschijnlijk waarom in wijken waar veel Adams wonen huishoudens gemiddeld 10 procent minder inkomen hebben dan in de rest van Nederland. Sara (een naam die wél door zowel allochtonen als autochtonen wordt gebruikt) is de enige meisjesnaam met een (licht) negatief inkomen.

Bij het gemiddeld opleidingsniveau in een wijk horen wel duidelijk verschillende soorten namen. In buurten met een laag niveau zie je moderne namen als Jayden, Levi, Milan en Sem; in die met een hoog opleidingsniveau oudgedienden als Max en Thomas. Bij de meisjes wonen Lynn, Sanne en Tess in wijken met vooral lageropgeleiden, terwijl Roos, Anna, Julia en Sophie juist hoogopgeleide ouders hebben.

Is populair nog wel populair?

Gijs maakt een enorme sprong van plaats 26 in 2014 naar plaats 13 in het eerste kwartaal van 2015. Althans, dat lijkt zo, want er werden de afgelopen drie maanden maar 118 Gijsjes geboren: in verhouding nog altijd minder dan in 2001, toen er in totaal 508 werden geboren. Een derde leven voor deze ouderwetse roepnaam bij Gijsbert?

populariteit jongensnaam gijs — Populariteit jongensnaam Gijs 1880-2014 (afbeelding: Meertens Instituut)

Ook Adam lijkt populairder dan ooit, maar het tegendeel is waar. In 2007 werden er maar liefst 670 geboren (gemiddeld 167 per kwartaal), terwijl het er dit kwartaal maar 96 waren.

Wat we eigenlijk zien is een enorme invloed van websites als de Sociale Verzekeringsbank (die sinds een kleine 15 jaar de top 20 publiceren), Meertens Instituut (statistieken die teruggaan tot 1880) en het voornoemde RTL Nieuws (die al die gegevens slim bewerken). En Voornamelijk natuurlijk 🙂

Ouders weten nu veel beter dan vroeger welke namen veel gegeven worden en kiezer liever voor een zeldzamer exemplaar. Daardoor kunnen namen als Gijs en Adam, die met veel meer naamgenootjes tien jaar geleden de top 20 niet haalden, deze nu wel bereiken.

NB Binnenkort op Voornamelijk: Kun je aan de spellingswijze zien of een naam ‘slim’ is? Een voorproefje: Evy wordt vaker aan laagopgeleiden gegeven (-4%) dan Evi (+1%), maar Evie (+14%) is de hoogste opgeleide spelling. Bij de jongens ook interessante verschillen: Luuk (-3%), Luc (+4%), Luke (+4%), Loek (+17%).

25-6-201124-6-2011

Inkomen + Hipfactor = Babynaam

Diego, het oudere neefje van Dora

We hebben het hier vaak over hockeynamen en ordinamen, over modenamen en conservatieve namen. Nu blijkt dat Nederlandse namen in grofweg vier hokjes ingedeeld kunnen worden.

Oud-collega Gerrit Bloothooft vertelt in De Volkskrant (Ouders van Kelly’s en Kimberley’s hebben het niet breed) dat je aan namen niet alleen kunt zien wat de sociaal-economische achtergrond van ouders is, maar ook of ze gevoelig voor mode zijn.

Keuzevrijheid

Vroeger heette je of je nou rijk of arm was Johannes of Maria. De keuzevrijheid die ouders sinds de jaren zestig hebben, heeft ervoor gezorgd dat je verschillende groepen in de samenleving op basis van hun naamgeving kunt onderscheiden.

Opmerkelijk is dat veel Turkse en Marokkaanse gezinnen juist nog vastzitten in hun ‘gesloten systeem van naamgeving’. Zij hebben door hun religieuze regels én die van de herkomstlanden wat minder ruimte voor vernieuwing.

Lage inkomens

Trendy mensen met een laag inkomen kiezen voor ‘namen van televisie’. In de jaren negentig waren dat namen uit de Amerikaanse series, zoals Wesley, Kevin, Samantha en Kelly.

Amerikaanse beroemdheden zijn nog steeds van invloed, maar op dit moment zijn het met name Italiaanse en Spaanse namen die in opkomst zijn: Alicia, Diego, Lorenzo.

Hoge inkomens

Niet iedereen met een hoog inkomen kiest voor de ‘bijbehorende’ traditionele hockeynamen. Vooral eenvoudige Hebreeuwse, Friese en Scandinavische namen zijn tegenwoordig meer in trek dan de lange elitenamen van voorheen.

	IN	UIT

Laag inkomen, trendgevoelig	Alicia Britt Cheyenne Kim Diego Jayden Justin Lorenzo Nick	Kelly Samantha Danny Mark Kevin Wesley

Laag inkomen, traditioneel	Youssra Hamza Omar	Mohamed Ahmed William

Hoog inkomen, trendgevoelig	Sanne Beau Milan Sem	Hilde Laura Marc

Hoog inkomen, traditioneel	Charlotte Bente Marit Lars Jelle	Liselotte Alexander Roderick Rutger

Bron: Lage inkomens kiezen namen Diego en Kim van tv in De Pers, 24 juni 2011

Ik ben benieuwd naar wat langere lijstjes van hippe ‘rijke namen’ en trendy ‘arme namen’!

30-12-201027-12-2010

Esmée is rijker dan Esmee

Je hebt al vanaf de lagere school een lijstje met namen voor je toekomstige kind. Natuurlijk heeft de vader er ook nog iets over te zeggen, maar dat je een Rosanna of Roseanna krijgt staat vast.

Voor de meeste mensen maakt die ‘e’ meer of minder niet zoveel uit, maar er blijkt een verband te bestaan tussen spelling van je voornaam en het inkomen van het gezin waarin je woont. Kinderen met ‘uniek’ gespelde namen wonen meestal in armere buurten dan kinderen wiens naam op de oorspronkelijke manier gespeld is.

Zo verdienen de ouders van Alicia, Caroline, Esmée, Eline, Josephine, Juliette, Pascale en Sophie gemiddeld meer dan de ouders van Alycia, Karolien, Esmay, Elien, Josefine, Juliët, Pascalle en Sofie. Dat geldt ook voor jongensnamen, zoals Alexander, Michael en Pieter ten opzichte van Alexandar, Maikel en Piter.

Het maakt ook uit welke naam er in je paspoort staat. Kinderen wiens roepnaam ook hun officiële voornaam is, wonen meestal in armere wijken dan kinderen die de lange, klassieke versie van de naam kregen. Meisjes die voluit Tina of Wilma heten hebben gemiddeld minder te besteden dan Christina en Willemijn. Ook Dani, Fred, Jur en Wout zijn slechter af dan Daniël, Frederik, Jurriaan en Wouter.

En mocht je daadwerkelijk voor Rosanna of Roseanna gaan? Dan kun je nog het beste voor Roos-Anna kiezen. Het is geen fabeltje: een dubbele naam à la Willem-Alexander of Catharina-Amalia komt vaker voor bij hoge inkomens.

Dit artikel verscheen in oktober 2010 als blog op Jongegezinnen.nl, waar ik maandelijks schrijf over voornamentrends.