Echt Nederlandse namen

klompToen Matt Lauer, een bekende Amerikaanse talkshowpresentator, een paar jaar geleden aankondigde zijn zoon Thijs te gaan noemen, werd in eerste instantie aangenomen dat het de zoveelste gekke celebnaam was.

In werkelijk is Annette Roque, Thijs’ moeder, een Nederlands model en is Thijs een passende vertaling van zijn vader’s naam Matthew.

Welke andere namen worden in Nederland heel veel gebruikt, maar komen elders nauwelijks voor? En minstens zo interessant: welke namen die elders populair zijn hebben we hier nog helemaal niet ontdekt?

Over dat laatste binnenkort een aparte post, vandaag een korte blik op de exclusieve thuismarkt.

‘Echt’ Nederlandse jongensnamen

  1. Daan
  2. Jesse
  3. Levi
  4. Sem
  5. Thijs

Maar liefst de helft van de jongensnamen in de Nederlandse top 10 is uniek, dat wil zeggen dat ze in geen enkele andere top 10 ter wereld voorkomen.

Van Daan en Thijs is dat niet zo verbazingwekkend. Het is iets typisch Nederlands: roepnamen inzetten als officiële voornaam. Stamnamen Daniel en Mattheus/Matthew zijn overigens jongensnamen die wel op veel lijstjes van andere landen voorkomen.

Wel opvallend dat Jesse, Levi en Sem (alledrie bijbels) het hier zoveel beter doen dan in andere landen. Ze klinken heel internationaal, maar alleen Levi zien we in sommige Engelstalige regio’s terug.

‘Echt’ Nederlandse meisjesnamen

  1. Lieke
  2. Lisa
  3. Lotte
  4. Sanne

De meeste meisjesnamen uit de top 10 (en dan vooral Sophie, Emma en Julia) zien we overal ter wereld terug. Lieke, Lotte en Sanne zijn daarentegen echte Hollandse meidennamen.

Lisa is een bijzonder geval. Deze internationale afkorting van Elisabeth is jarenlang in heel veel landen populair geweest, maar alleen in Nederland is het een constante factor gebleken.

Geboren: Gerbrand Jan, we noemen hem Ezra

SGP stemmers in 2003
SGP stemmers in 2003 (afbeelding: Wikipedia)

Veel van onze grootouders hebben op hun geboortebewijs Johannes of Maria staan, maar we kennen ze als Jan of Marja.

De gewoonte een serie doopnamen te geven om vervolgens voor dagelijks gebruik een roepnaam te hanteren, is nog niet helemaal voorbij. Je ziet het in recente advertenties in de NRC, waar kleine Catharina’s zolang Kiki worden genoemd, of opa Cornelis keurig vernoemd wordt maar kleinzoon gewoon Kees heet.

Gereformeerde namen

In Zeeland – en in andere gebieden met relatief veel gereformeerde inwoners – gaat het nog weer anders. Ouders kiezen daar vaak voor traditionele Nederlandse of Zeeuwse namen en geven dan een moderne(re) roepnaam, die vaak niets met de officiële namen te maken heeft.

Mijn oma knipt de mooiste voorbeelden trouw voor me uit de PZC. Deze geboorteberichten zijn van 2010:

  • Anna Pieternella: Eva
  • Cornelia Willemina Laurina: Charlotte
  • Elsa Berdina: Senna
  • Jacomina Cornelia: Emma
  • Jeannette Marianne: Juliette
  • Louise Guusje: Madelief
  • Adriaan Rien: Aron
  • Arie Jan Jacob: Arjan
  • Cornelis Nathanaël: Robert-Nils
  • Gerbrand Jan: Ezra
  • Jacobus Cornelis: Lucas
  • Jan Andreas: Daniël
  • Jan Jacob Andries: Julian
  • Pieter Marinus: Jurian

Ik begrijp dat je geen zin hebt in stijve ouderwetse namen en de bijbehorende roepnamen. Maar er zitten roepnamen tussen waarbij ik liever de officiële naam zou hebben gedragen, geloof ik.

Zeeuwen in de zaal?

Heeft iemand hier Zeeuwse roots? Ik zou graag willen weten waarom ouders hun kind de beoogde roepnaam niet (ook) als officiële naam geven. Misschien is dat lastig voor de kerk als het om een niet-christelijke naam gaat, maar waarom kunnen Lucas en Daniël niet officieel zo heten?

Bijbelse namen: Naomi en Ruben

Deze week een miniserie van namen die vaak binnen een gezin worden gegeven. Vandaag deel 8: Bijbelse namen.

Vorig jaar verloor de familie Strijker vier van hun vijftien kinderen – Jeremy, Jeftah, Mattanja en Yiron – bij een brand op de zolder van hun huis. Deze week lieten hun ouders weten dat ze er een dochtertje bij hebben, met een min-of-meer bijbelse naam. Ze heet Lira: ‘mijn licht’.

Zulke ‘heftige’ namen zijn nooit in trek geweest bij grote groepen Nederlanders, maar sommige bijbelse namen hebben mainstreampopulariteit bereikt.

Vooral voor jongens zijn bijbelse namen als Aaron, Benjamin, Daniel en Ruben populairder dan ooit. Bij de meisjes was het hoogtepunt eerder. Eerst in de jaren zeventig, toen ook niet-religieuze gezinnen hun kinderen massaal Esther en Judith noemden. De afgelopen jaren komen namen als Naomi en Sarah erg veel voor op de geboortekaartjes – en zeker niet alleen op het prikbord van het kerkportaal.

Bron: Meertens Instituut

Ik deed overigens een aparte ontdekking bij Rachel, een naam die tussen grofweg 1975 en 1995 ieder jaar aan 100-200 meisjes werd gegeven en nadien nog altijd populairder werd.

In 2001 was er een plotselinge stijging. Kwam het door Rachel Green in Friends? Door Rachel Hazes (Andre overleed pas in 2004)? Ik denk eerder aan Rachel Kramer. Zij was een van de zeven artiesten in het heel eventjes – in 2001 – gigantisch populaire popgroepje K-Otic.

meisjesnamen jongensnamen
Abigail Aaron, Aron
Adinda Benjamin
Bernice Daniel, Daniël
Debora David
Edith Gideon
Elisa Joël
Esther Jonathan
Gabriëlle Joram
Hanna Joshua
Jamilla Julian
Joëlle Lukas
Jorinde Matthias
Judith Micha
Lea Michaël
Lydia Nathan
Miriam, Mirjam Rafaël
Naomi Ruben
Rachel Samuel, Samuël
Rebecca Sebastiaan
Ruth Sebastian
Sarah Simon
Talitha Tobias
Tamar Yoran
Thirza
Yara
Yentl

.
NB Er zijn natuurlijk veel meer bijbelse voornamen en de namen in dit rijtje zijn niet allemaal bijbels. Dit zijn echter allemaal namen die relatief vaak met elkaar in een gezin voorkomen.

Marokkaanse namen: Chaimae en Anouar

Deze week een miniserie van namen die vaak binnen een gezin worden gegeven. Vandaag deel 5: de namen van een grote groep nieuwe Nederlanders, de Marokkanen.

Zoals niet alle hondjes Fikkie heten en niet elke Hollandse boerenjongen Pietje of Jantje, zo heet niet iedere Marokkaan Mohammed. Wel gebruiken Marokkaanse ouders relatief weinig namen, wat voornamelijk komt doordat de islam (en de Marokkaanse overheid) beperkingen oplegt.

Er zijn maar enkele namen die ook onder autochtone Nederlanders regelmatig voorkomen, zoals Ali, Lina, Mina, Nadia, Nora, Sara en Sofia. Die overeenkomsten zijn meestal toevallig: zo heeft het Arabische Mina een andere herkomst dan het Nederlandse.

Sommige namen komen in een andere verschijning in beide culturen voor, zoals namen uit de bijbel en de koran, zoals bijvoorbeeld Abraham (Ibrahim), Adam, Jonas (Younes), Jozef (Youssef) en Zacharias (Zakaria) voor jongens en Mirjam (Mariam) bij meisjes.

Marokkanen geven vaak namen met een bijzondere betekenis aan tweelingen. Relatief vaak voorkomend zijn Amir en Amira (prins en prinses) en Hassan en Hussein (zonen van kalif Ali, een neef van de profeet Mohammed).

Ondanks het feit dat er relatief weinig te kiezen valt, zijn sommige van de Marokkaanse namen in de lijst zijn inmiddels echt ouderwets. Hakima en Karima bij meisjes en Ahmed en Rachid bij de jongens zijn namen van de dertigers en veertigers van nu: nieuwe baby’s heten eerder Chaimae of Anouar.

meisjesnamen jongensnamen
Aicha Abelilah
Amal Abdelkraim
Amina Abdellah
Anissa Abderrahim
Asma, Asmae Abdessamad
Assia Achraf
Bouchra Adam
Chaima, Chaimae Adil
Dounia Ahmed
Fadoua Ali
Farah Amine
Farida Anass
Fatiha Anouar
Fatima Ayoub
Hafida Aziz
Hafsa Bilal
Hajar Brahim
Hakima Elias
Halima Farid
Hanan, Hanane Fouad
Hayat Hamid
Houda Hamza
Ibtissam Hicham
Ikram, Ikrame Ibrahim
Ilham Ilias, Iliass
Imane Imad
Jamila Ismail
Kaoutar Issam
Karima Jamal
Khadija Jaouad
Laila, Layla, Leila Kamal
Latifa Kraim
Loubna Khalid
Malika Marouane
Mariam, Maryam Mohamed, Mohammed
Mina Mounir
Nabila Mourad
Nadia Mustapha
Naima Nabil
Najat Nordin
Naoual Noureddine
Nassira Omar
Nora Othman
Noura Oussama
Oumaima Rachid
Rachida Redouan
Sabrine Said
Saida Salim
Salima Samir
Salma Soufian, Soufiane, Soufyan
Saloua Tarik
Samira Walid
Sana, Sanae Yassin, Yassine
Sara Younes
Siham Youssef
Sofia Zakaria
Souad
Soumaya, Soumia
Yasmin, Yasmine
Yasmina
Youssra
Zainab

.
NB Er zijn dus nog honderden andere Arabische (Marokkaanse) voornamen, maar de namen in deze lijst komen regelmatig samen in een gezin voor.

Jezus redt, maar niet vanaf het dak

Niet alle namen zijn even bijbels, maar dankzij Mayke vandaag weer eens een lijstje van namen in een groot christelijk gezin.

De familie Van Ooijen verricht in haar spaarzame vrije tijd zendingswerk onder niet-gelovige filerijders op de N216 richting Alblasserwaard. Zij verfden daartoe in manshoge letters “Jezus Redt” op het dak van hun boerderij. De familie is nu in het nieuws omdat de gemeente Giessenlanden niet erg gecharmeerd is van deze actie.

Het gezin bestaat naast ouders Joop (58) en Petra (55) uit Gerda (34), Machiel (33), Arie (30), Johan (27), Ruth (26), Rachab (25) en Moshe (23), die al op zichzelf wonen. De andere elf negen kinderen helpen vanuit huis mee om de “gratis boodschap” te verspreiden: Cornelius (24), Jeftha (20), Boaz (19), Sifra (18), Andreas (16), David (15), Simon (13), Rhodé (11) en Esther (8).

NB: Mijntje merkte terecht op dat er geen achttien maar zestien kinderen zijn in het gezin Van Ooijen. Er zijn trouwens ook al minstens zeven kleinkinderen, waaronder Lael (een jongen) en Rebekka.