Is Vajèn de nieuwe Britney?

UPDATE 14 januari 2014: Vajèn is (voorlopig) een blijvertje.

In 2012 werden 174 meisjes Vajèn genoemd, tegen 140 in 2013. Toch stéég de naam van de jonge zangeres in populariteit, dankzij de enorme hoeveelheid varianten.

Ouders kozen het afgelopen jaar niet alleen voor de oorspronkelijke spelling, maar ook voor Fayenne (70 meisjes), Fayèn (53), Vayèn (41), Fayen (35), Vayen (28), Vayenne (24) en nog eens 25 andere al dan niet prachtige verzinsels (Vayénne, Fajenne en het wellicht wat vergezochte Fayeanah).

Al deze spellingen bij elkaar geteld, zou Vajèn – tussen Noa en Sanne – net het staartje van de Nederlandse top 20 van 2013 halen! Toch opmerkelijk voor een naam die in 2011 (het jaar vóór de eerste The Voice Kids) met 9 verschillende spellingen slechts 12 keer voorkwam in Nederland.

Britney Spear - Baby One More Time
Britney Spears bracht in 1999 Baby One More Time uit (afbeelding: iTunes)

23 januari 2013: Behalve hun zangkwaliteiten hebben zangeressen Britney en Vajèn maar een ding gemeen: de snelle populariteit van hun voorheen onbekende voornaam. Gaan hun namen langer mee dan hun carrières?

Ik ben het onderwerp eigenlijk al weer zat, maar voor de geschiedschrijving dan toch nog even over Vajèn.

Sommige van jullie hadden dé naam van 2012 begin vorig jaar al als favoriet gespot. Zangeres Vajèn van den Bosch zou uiteindelijk runner up worden in The Voice Kids, wat zorgde voor een ongekende populariteit van haar voorheen obscure naam.

Namenfans wisten het al

Toen jullie er in de zomer verschillende in je omgeving tegenkwamen en er in de herfst van 2012 een NRC-Vajèn én een ‘bekende’ Vajén werden geboren, wisten we zeker dat er een trend was.

Vajèn van den Bosch - single Show me Heaven
Vajèn van den Bosch in 2012: Show me Heaven (afbeelding: iTunes)

Jullie voorspelling is uitgekomen: er zijn geheel vanuit het niets 174 meisjes Vajèn genoemd. Als je er de bizarre hoeveelheid (40!) alternatieve spellingen/varianten bij optelt (van Fayenne tot Fayénn), zijn het er maar liefst 431. Dat is, tussen Zoë en Evi in, voldoende voor een plek in de top 25 van meisjesnamen.

En dan is er in 2012 nog een eenzaam jongetje genaamd Vajèn, dat altijd zal moeten uitleggen dat hij geen meisje is.

Vajèn over haar voornaam

De aanstichtster zelf zegt in een interview met Vernoeming haar naam en de aandacht ervoor “wel leuk” te vinden. Haar moeder wilde graag een originele naam voor Vajèn, omdat ze zelf Monique heet en altijd met naamgenoten in de klas zat.

Ik vrees dat de inspiratie in huize Van den Bosch daarna op was, want haar jongere zus heet Venna. In dit verband toch toevallig dat Fenna (met een F) de tweede snelst stijgende naam van 2012 is.

Blijft Vajèn?

Of Vajèn een blijvertje is, betwijfel ik. Kijk eens wat er gebeurde met Britney, een voormalige méga-modenaam, die ook zo duidelijk met een beroemdheid verbonden is:

populariteit britney
Populariteit meisjesnaam Britney (afbeelding: Meertens Instituut)

Het lot van Britt

De kort & stoervariant van Britney, Britt, die in dezelfde tijd populair werd, bleek veel langer houdbaar. Maar ook daar – net als tijdens Britneys haarafscheeracties – bleek negatieve publiciteit de doodsteek voor het aantal kinderen dat Britt genoemd wordt.

Ouders van vers kroost houden er niet zo van om ‘hun’ naam in de Playboy terug te zien. Britt was al niet meer zo in trek, maar in 2012 was het een van de allersnelst dalende meisjesnamen. In 2011 kreeg ze er 319 naamgenoten bij; in 2012 waren dat er nog maar 138. Ofwel: meer dan gehalveerd.

Modenamen hebben alleen kans om hun initiële populariteit te overleven als de naam redelijk ‘neutraal’ is (en dat is Vajèn niet), of als een persoon aan wie zo’n naam direct gelinkt is positief in het nieuws blijft. En daar zal de beroemde Vajèn de komende jaren voor moeten zorgen.

De 100 invloedrijkste popnamen

Zangeressen Britney Spears, Celine Dion en Norah Jones hebben de meeste invloed gehad op de Nederlandse naamgeving.

Zeg ‘Whitney’ en je denkt ‘Houston’, roep ‘Erykah’ en je hoort ‘Badu’ en denk aan ‘Avril’ en je ziet ‘Lavigne’. Het zijn allemaal namen die door hun ‘uniekheid’ meteen herkenbaar zijn.

Nederlandse ouders hebben zich de afgelopen decennia regelmatig laten beïnvloeden door de grote namen uit de Britse en Amerikaanse popmuziek.

Ik vond een lijstje met de 100 beste zangeressen ooit (nu heb ik weinig kijk op dat ‘beste’, maar je moet een uitgangspunt hebben hè?) en keek wat er met hun voornaam gebeurde nadat ze in Nederland bekend werden.

Supersterren

Het is geheel aan mij voorbij gegaan, maar blijkbaar zijn er flink veel oprechte liefhebbers van het Canadese zwijmelliedjes. Begin jaren negentig begon Celine Dion aan haar opmars door Europa en Nederlandse moeders werden niet alleen verliefd op haar muziek, maar ook op haar naam.

Populariteit meisjesnaam Celine

Niet veel later werd een heel andere groep moeders (en vaders) aangetrokken door de toen nog zeer frisse Britney Spears, die ervoor zorgde dat volwassen vrouwen ineens met twee staartjes liepen.

Haar naam sloeg in als een bom: het was een prima opvolgster voor alle ouders die Melissa, Kelly en Samantha te oubollig vonden. Helaas was het snel gedaan met de frisse wind door het Nederlands namenlandschap – ongeveer op het moment dat Spears aan het zoenen sloeg met Madonna en optrad met slangen.

Populariteit meisjesnaam Britney

Gelukkig was daar meteen een nieuwe zangeres om het vuur wat aan te wakkeren. In 2002 zat in elke cd-speler (ja, lieve kijkbuiskinderen, toen nog wel) Come Away With Me van Norah Jones vastgeroest. Lome zondagochtenden werden gevuld met waxinelichtjes en meebrommen op Don’t Know Why.

En kijk eens wat daarvan kwam: al bijna duizend Nederlandse meisjes zijn deze eeuw Norah genoemd. Plus ruim tweeduizend Nora’s, voor de h-lozen onder ons.

Populariteit meisjesnaam Norah

Dan nog Gwen Stefani. Het kostte wat tijd voordat iedereen doorhad dat de frontvrouw van No Doubt (1996) zo heette, maar toen gesteeg de populariteit van haar voornaam ook gestaag. Het optreden in GTST van Peggy Jane de Schepper in 2 als Gwen Faber vanaf 2001 hielp overigens ook aardig mee. Wat er in 2004/2005 is gebeurd is me een raadsel, maar toen was het alweer gedaan met deze naam die zo goed past in de kort & stoertrend.

Populariteit meisjesnaam Gwen

Ook Destiny’s Child, Hayley Williams, Kylie Minogue, Miley Cyrus, Whitney Houston hebben grote invloed gehad. Maar die namen zijn voor velen ’te Amerikaans’ of ’te meisjesachtig’ (sommige zullen zeggen: ’te ordi’) om de top 20 te halen.

Wel alvast een eervolle vermelding voor M.I.A. Deze Britse singer-songwriter heet eigenlijk Mathangi Arulpragasam en wordt Maya genoemd, zoals je in Engeland ook Mia uitspreekt. Hoe dan ook: Mia is een meisjesnaam om de gaten te houden, ook gezien de populariteit in Engeland, Amerika, Canada en Australië.

Populariteit meisjesnaam Mia

Zeldzame namen

Sommige namen hebben best invloed op de Nederlandse namenvoorraad, maar zijn te apart en modegevoelig om een grote doelgroep aan te spreken. Zo kregen Aaliyah, Ashanti, Shakira en Shania Twain honderden naamgenootjes in ons land, maar niet voldoende om echt door te breken.

Nog iets minder populair, maar wel aanwezig in de laaglandelijke hitlijsten sinds de doorbraak alhier: Alanis Morissette, Avril Lavigne, Beyoncé, Bjork, Brandy, Carrie Underwood, Cher, Dido, Erykah Badu, Eve, Gloria Estefan, Hillary Scott (Lady Antebellum), Indigo Girls, Jewel, Lauryn Hill, Leann Rimes, Leona Lewis, Madonna, Mariah Carey, Meg White (White Stripes), Queen Latifah, Rihanna, Sade, Sheryl Crow, Taylor Swift, Toni Braxton en Tori Amos.

Te gewoontjes

Een aantal namen was onder invloed van bijvoorbeeld een actrice of personage met die naam al aan een flinke opmars bezig. Alicia Keys, Amy Lee en Amy Winehouse, Courtney Love en Jennifer Hudson en Jennifer Lopez en Jill Scott, Robyn, Sara Bareilles en Sarah McLachlan gaven dan hooguit een extra zetje.

Hoewel Adele tot vervelens toe voorbijkomt, doet het de gemiddelde Nederlander toch vooral denken aan de generatie Adèle Bloemendaal (1933). Adele en Regina Spektor zijn net als Helena, Edith en Louise ondergewaardeerde retronamen. Pak ze nu het nog kan, dames!

Andere namen waren al zó over hun hoogtepunt heen, dat zelfs de beste zangeressen ze bij hun entree in Nederland niet meer tot leven konden wekken: Annie Lennox, Christina Aguilera, Demi Lovato, Fiona Apple, Florence + The Machine, Grace Potter, Ingrid Michaelson, Janet Jackson, Jordin Sparks, Kelly Clarkson (Kelly is uitgestorven in Nederland, kun je het geloven?), Kim Deal, Kim Gordon, Lil’ Kim, Macy Gray, Mandy Moore, Mary. J. Blige, Melissa Etheridge, Miranda Lambert, Monica, Natalie Merchant, Natasha Bedingfield, Nelly Furtado, Nicki Minaj, Paula Abdul en Shirley Manson.

Te exotisch

Als uitsmijter de zangeressen die helemaal niks zijn geworden in Nederland – naamtechnisch gezien dan. Arme Colbie Caillat, Fantasia, Feist, Fergie, Katy Perry, KD Lang, Ke$ha, Lady Gaga, Missy Elliott, P!nk, PJ Harvey en Wilson Phillips.

Gelukkig voor de potentiële kinderen in kwestie heet er hier (bijna) niemand En Vogue, Pussycat Dolls, Salt N Peppa, Spice Girls, SWV of TLC.