Namen voor echte doorlopers

Schaatser-ElfstedentochtDuizenden mannen en vrouwen hoopten dit weekend mee te doen aan de eerste Elfstedentocht van deze eeuw, om daarmee terecht te komen in een illuster rijtje winnaars.

Je kunt je gewoon geen winnaar voorstellen die Feline of Jeffrey heet: bij een Friese doorloper hoort een stevige Nederlandse (Friese, Groningse, nou ja, u krijgt een beeld) voornaam.

Mannen die de Elfstedentocht wonnen

  • Aad de Koning (1956)
  • Abe de Vries (1933)
  • Anton Verhoeven (1956)
  • Auke Adema (1940, 1941)
  • Coen de Koning (1912, 1917)
  • Cor Jongert (1940)
  • Durk van der Duim (1940)
  • Evert van Benthem (1985, 1986)
  • Henk Angenent (1997)
  • Jan van der Hoorn (1947, 1956)
  • Jeen van den Berg (1954)
  • Jeen Nauta (1956)
  • Karst Leemburg (1929)
  • Maus Wijnhout (1956)
  • Minne Hoekstra (1909)
  • Piet Keijzer (1940)
  • Reinier Paping (1963)
  • Sietze de Groot (1941)
  • Sipke Castelein (1933)
  • Sjouke Westra (1940)

Bij de dames wat minder namen, maar wat een bikkels hè?

Vrouwen die de Elfstedentocht wonnen

  • Antje Schaap (1942)
  • Klasina Seinstra (1997, zwanger!)
  • Lenie van der Hoorn (1985)
  • Sjoerdtsje Faber (1940)
  • Tineke Dijkshoorn (1986)
  • Wopkje Kooistra (1941)

Bron: Wikipedia

Oude Oost-Groningse roepnamen

Trijntje Oosterhuis
Trijntje Oosterhuis is de bekendste Trijntje (foto: Tom Beetz op Wikipedia)

Zoekende naar ouderwetse roepnamen die mogelijk weer ingezet zouden kunnen worden als 21e eeuwse babynaam, vond ik een aantal Oost-Groningse schoolkinderen.

Ze zijn allemaal zo’n beetje tussen 1940 en 1950 geboren, dus net voordat rond 1960 allerlei nieuwerwetse voornamen in beeld kwamen.

Als je naar de officiële toplijsten uit die periode kijkt, heet ‘iedereen’ Johannes, Hendrik, Cornelia of Catharina, maar in het dagelijks leven waren de roepnamen een stuk kleurrijker.

Typisch Trijntje

Veel namen werden natuurlijk ook in de rest van Nederland gegeven, maar sommige namen zijn toch wel heel typisch voor de provincie Groningen.

Trijntje bijvoorbeeld komt relatief veel voor in het noorden des lands. De bekendste Trijntje, zangeres Trijntje Oosterhuis (wiens achternaam is ook heel Gronings is) is overigens net als haar vader Huub in Amsterdam geboren. Kan gebeuren.

De vet gedrukte namen kwamen meer dan eens voor.

Roepnamen voor meisjes in Oost-Groningen, circa 1945

  • Aaltje
  • Alie
  • Anneke
  • Annie
  • Antje
  • Attie
  • Be
  • Berendiena
  • Dieneke, Dineke
  • Edie
  • Emmie
  • Froukje
  • Gesie
  • Geziena
  • Greetje
  • Grietje
  • Hennie
  • Ina
  • Katrientje
  • Klaziena
  • Lammie
  • Lies
  • Margreet
  • Marta
  • Martje
  • Meta
  • Mina
  • Mineke
  • Nini
  • Oktje
  • Rie
  • Rika
  • Sisi
  • Stien
  • Teupje
  • Thea
  • Tieske
  • Tineke
  • Tjaakje
  • Trees
  • Trijn
  • Trijntje
  • Trui
  • Willie
  • Wilma

Namen als Geziena en Klaziena lijken geheel uit het Nederlandse namenlandschap te zijn verdwenen, maar voor andere namen is hoop. Meisjes die anno 2011 Trui of Trees als roepnaam krijgen, hebben gewoon superhippe ouders. Net als de ouders van Fien en Puck, toen die hun dochters zo noemden, begin jaren ’90.

Maar zo zie ik ook wel het potentieel in van Be, Edie (andere associatie: Desperate Housewives), Emmie, Ina, Lies, Marta, Mina, Nini, Rie, Rika, Stien, Tieske, Trijn of zelfs Willie.

Roepnamen voor jongens in Oost-Groningen, circa 1945 

  • Abel
  • Abeltje
  • Aries
  • August
  • Ben
  • Berend
  • Derk
  • Dikkie
  • Dirk
  • Doewe
  • Douwe
  • Egbert
  • Edo
  • Eppie
  • Evert
  • Fokko
  • Freerk
  • Geert
  • Gerardus
  • Geuko
  • Haijo
  • Hans
  • Harm
  • Henk
  • Ibeling
  • Ienko
  • Jacob
  • Jan
  • Johannes
  • Kasper
  • Klaas
  • Koos
  • Lammert
  • Piet
  • Reinder
  • Reint
  • Remmert
  • Roelf
  • Roelof
  • Siebold
  • Sijzo
  • Wubbo

Jongensnamen lijken altijd wat minder snel te verouderen dan meisjesnamen. Bovenstaande namen – op een aantal van die kenmerkende maar zeldzame Groningse -o namen na – komen dan ook nog redelijk bekend voor.

Abel is een jongensnaam die alweer flink in populariteit aan het stijgen is: met August, Berend, Derk, Douwe, Edo, Jacob, Klaas, Koos, Piet, Reinder, Reint, Roelf en Roelof kan ik me dat ook best voorstellen.

Ko & Co

Alleen Remco/Remko heeft begin jaren ’70 in het hele land een hoop aanhangers gehad, maar verder bleven de Eelko’s, Feiko’s, Fokko’s, Heiko’s, Hilko’s, Okko’s, Popko’s, Sikko’s en Tjakko’s toch vooral in Groningen geboren worden. Iemand gecharmeerd van deze oergroningse namen?

Geografische spreiding van jongensnamen die eindigen op ko
Geografische spreiding van mannen die een naam hebben die eindigt op -ko (bron: www.meertens.nl)