Tag: joodse voornamen

Geplaatst op

Esra versus Ezra

Is Ezra nou een meisjesnaam, of toch een jongensnaam?

Ouders vallen voor het zachte karakter (beginnend en eindigend met een klinker) van deze toch wel stoere naam. Het praktische antwoord is: allebei.

Maar… als je de correcte spelling wil meegeven, dan is Ezra een van oorsprong joodse jongensnaam, terwijl Esra een Turkse meisjesnaam is.

Steeds meer Ezra’s zijn een meisje

Esra doet erg denken aan Esther, Estelle, Nora, Tara, dus daar blijven jongensouders vanzelf al wat verder vandaan. Slechts 6 procent van de Esra’s is een jongetje.

Maar de Z is óók al zo’n vrouwelijke letter en niet vergeten hippe letter (Charlize, Doutzen, Inez, Liz, Liza, Lizzy, Suze, Thirza, Zara, Zoë), dus het is niet heel vreemd dat ouders steeds meer neigen naar Ezra-met-een-z. Bijna een kwart van Ezra’s is tegenwoordig een meisje.

jongens meisjes
 Esra  134  1.990
 Ezra  1.315  381

Frequentie van de voornamen Esra en Ezra (bron: Meertens Instituut)

Betekenis

Esra is een populaire naam in Turkije en ook onder Nederlandse Turken, hoewel de frequentie voor nieuwe baby’s afneemt. Tussen 1990 en 2000 werden soms wel 100 Nederlandse meisjes per jaar Esra genoemd. De laatste jaren zijn dat er jaarlijks minder dan vijftig.

Volgens Wikipedia is Esra (al Isra) “een soera in de Koran, waarin wordt verteld over de reis van Mohammed waarbij hij de Koran ontving.” Ik vond verschillende betekennissen terug, van ‘sneller’ tot ‘reis door de duisternis’.

Populariteit meisjesnaam Esra
Esra was in de jaren negentig een redelijk succesvolle meisjesnaam (afbeelding: Meertens Instituut)

Ezra op zijn beurt betekent in het Hebreeuws ‘hulp’. Hij was de schrijver van het naar hem genoemde boek in de Hebreeuwse Bijbel.

De naam wordt allang niet meer alleen aan joodse jongens gegeven, maar is net als ‘broertjes’ Levi, Noah, Joël, Aron en Boaz is Ezra een seculiere ‘klinker-modenaam’ aan het worden. Vorig jaar kreeg bijna 2 procent van alle Nederlandse jongens een van deze voornamen.

Enkele tientallen jongens per jaar worden tegenwoordig Ezra genoemd. De bescheiden opmars begon toen acteur Ezra van Groningen (1970) in 1998 een rol kreeg als Ralph Seebregts in de inmiddels ter ziele gegane soap Goudkust.

Populariteit joodse jongensnamen
Joodse jongensnamen als Aron, Boaz, Ezra, Joël, Levi en Noah worden steeds populairder (afbeelding: Meertens Instituut)

Is Ezra (of Esra) iets voor jou?

Geplaatst op

Immigranten in New York (2)

Lower East Side, 1947
Lower East Side, 1947 (foto: Fritz Henle)

Namen als Sarah en David zijn nooit echt uit de mode geweest, zo zagen we eerder deze week.

In een lijst met namen van mensen die zo’n honderd jaar geleden zijn geëmigreerd naar Amerika, vond ik naast de nu nog altijd populaire namen een aantal zeldzamer pareltjes.

Beatrice, Edith, Florence; Arthur, Elias, Leo, Moses, Oscar, Philip… Dat zijn nog eens échte namen.

vrouwen

  1. Agnes
  2. Amelia
  3. Annah
  4. Beatrice
  5. Bella
  6. Betsie
  7. Cecelia
  8. Charlotte
  9. Edith
  10. Elenore
  11. Ellie
  12. Ena
  13. Esta
  14. Flora
  15. Florence
  16. Frances
  17. Helena
  18. Ima
  19. Irene
  20. Isra
  21. Issie, Issy
  22. Jackie
  23. Jeanne
  24. Lea
  25. Leana
  26. Lila
  27. Lilian, Lillian
  28. Lillie, Lilly
  29. Lizzie
  30. Millie
  31. Minna
  32. Minne
  33. Regina
  34. Rose
  35. Rosy
  36. Ruby
  37. Russia
  38. Sabra
  39. Simone
  40. Susie
  41. Tamar
  42. Tessie
  43. Tilla
  44. Tillie
mannen

  1. Abe
  2. Abel
  3. Arthur
  4. Benson
  5. Cornis
  6. Daris
  7. Davis
  8. Elias
  9. Ernst
  10. Fainis
  11. Ike
  12. Jannis
  13. Joe
  14. Joshua
  15. Julian
  16. Julius, Julious
  17. Leo
  18. Leon
  19. Markus
  20. Meyer
  21. Morritz
  22. Moses, Mosus
  23. Oscar
  24. Osias
  25. Ottis
  26. Philip
  27. Rubin
  28. Sebastian
  29. Sidney
  30. Sol
  31. Tobias
  32. Victor
  33. Wolf
  34. Zelder

Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik kan hier wel een elftal van goedgekeurde namen uit samenstellen!

Geplaatst op

Immigranten in New York (1)

Lower East Side Tenement Museum
Lower East Side Tenement Museum (foto: The Sohotel)

In 1907 emigreerden maar liefst 1,3 miljoen mensen naar de Verenigde Staten, waaronder veel Joden uit Europa.

Deze immigranten vestigden zich na aankomst in New York vooral in wijken als de Lower East Side, veelal in piepkleine eenkamerwoningen vanwaar men een beter onderkomen zocht.

Het Tenement Museum zocht uit wie er in de loop van de jaren in een appartementencomplex in de buurt hadden gewoond. Het bleken maar liefst 7.000 mensen te zijn geweest, waarvan bijna 1.500 namen konden worden achterhaald.

Dit zijn de voornamen die het meest voorkwamen op Orchard Street 103 (waar nu de museumwinkel zit):

rang vrouwen mannen
1 Sarah Louis
2 Fanny, Fannie Max
3 Ida Morris
4 Annie Samuel
5 Rosa Jacob
6 Beckie, Becky Harry
7 Lena Joseph
8 Jennie, Jenny Sam
9 Rachel, Rachael Abraham
10 Dora Nathan
11 Sadie David
12 Bertha Isaac, Issac, Isack
13 Eva Benjamin
14 Rosie Gussie
15 Mollie, Molly Israel, Isrial
16 Yetta Jack
17 Bessie Charles
18 Celia Isador, Isidore
19 Esther, Ester William
20 Mary Harris

Vooroorlogse namen in 2012

Opvallend is dat veel van de honderd jaar geleden populaire jongensnamen nu (weer, of nog steeds) in de mode zijn in Nederland. Benjamin, David, Jack, Jacob, Max, Morris, Nathan, Sam en Samuel werden hier in 2011 allemaal meer dan 100 keer gegeven!

Meisjesnamen zijn als bekend wat meer aan mode onderhevig. In de jaren zeventig en tachtig hebben we een stroom meisjes gehad die Esther, Jenny of Rachel genoemd zijn, maar die namen zijn nu toch echt wel ‘uit’. Alleen Eva, Lena, Rosa en Sarah hebben de tand des tijds doorstaan.

Daar staat tegenover dat er in de meisjeslijst wel wat inspiratie is op te doen: Celia, Ida, Molly, Rosie of zelfs Yetta.

Geplaatst op

Noa en Noam zijn de populairste babynamen in Israël

Schrijn van het boek in Israël
Schrijn van het Boek in Israël

Deze week publiceerde het Israëlisch Bureau voor de Statistiek de meest gegeven namen aan pasgeborenen in de jaren ’10: Noa voor meisjes en Noam voor jongens.

Veel moderne joodse ouders kiezen tegenwoordig voor een uniseks naam, zelfs de topnamen zijn niet ‘veilig’.

Overigens is minder dan driekwart van de bevolking joods; bijna een kwart is moslim en dat zie je ook terug in de lijstjes met populairste voornamen in het land. Het is een mix van hebreeuwse ‘woordnamen’, bijbelse namen en Arabische namen.

Populairste jongensnamen in Israël

  1. Noam
  2. Itai
  3. Uri
  4. Yehonatan
  5. Daniel
  6. David
  7. Ariel

Ook populair zijn jongensnamen als Amit, Avraham, Gai, Ido, Israel, Itamar, Moshe, Nehorai, Omer, Yair, Yehuda, Yonatan en Yosef.

Populairste meisjesnamen in Israël

  1. Noa
  2. Shira
  3. Maya
  4. Tamar
  5. Talia
  6. Noia

Andere populaire meisjesnamen zijn Adi, Avigail, Ela, Hila, Hodoya, Lia, Lian, Maayan, Michal, Rachel, Rivka, Roni, Sara en Yael.

Geplaatst op

Abraham en Sara waren de populairste Joodse voornamen

Sam en Moos

Collega Maarten van der Meer ging met de grove kam door In Memoriam en stelde een interessante lijst samen van de meest gebruikte voornamen onder Nederlandse Joden ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Alle Sam en Moos moppen ten spijt waren dit niet de populairste namen; die eer ging naar Abraham en Sara (ook een bekende combinatie natuurlijk!).

Er waren in de eerste helft van de vorige eeuw maar weinig overeenkomsten te vinden tussen de Joodse namen en die van de Nederlandse bevolking als geheel. Alleen Jacob bij de mannen en Anna, Elisabeth, Grietje en Johanna bij de vrouwen komen in beide top-25’s voor, aldus Maarten.

Hedendaagse populariteit Joodse voornamen

Sommige namen zijn tegenwoordig (weer) populair, ook onder niet-Joden. Klassiekers als Alexander, Benjamin, David, Nathan, Samuel en Simon staan allemaal in de Nederlandse top 100; Levi (vroeger: Levie)** en Max zelfs in de top 20.

Net buiten top 100 vinden we Aron, Jacob, Maurits en Philip. Andere – deels typisch Joodse – namen zijn helemaal verdwenen: Abraham, Barend, Hartog, Isaac/Isaäc, Joseph, Louis, Marcus, Meijer, Mozes en Salomon.

De meisjesnamen uit de Joodse lijst hebben de tand des tijds deels goed doorstaan. Anna, Eva en Sara zijn mateloos populair, maar dat komt vooral door hun passendheid in de kort-kort-korttrend. Ook namen als Roos (was: Roosje) en Saar (was: Saartje) doen het daarom tegenwoordig goed.

Klassieke namen als Elisabeth, Johanna, Rosa en Sophia zijn ook nog altijd in de top 100 te vinden. Net daarbuiten vinden we nog Esther, Lea en Rebecca, maar alle andere namen zijn al sinds langere tijd (Alida, Bertha, Betje, Clara, Grietje, Henriette/Henriëtte, Leentje, Mietje) of kortere tijd (Judith, Marianne, Rachel) uit de toplijsten verdwenen.

Joodse baby’s anno 2011

Over de naamgeving onder Joods-Nederlandse baby’s anno 2011 is maar weinig bekend. Er wonen nog slechts een kleine 50.000 Joden in Nederland, die naar schatting tussen de 400 en 500 kinderen per jaar krijgen. Als iemand zijn licht kan laten schijnen over de naamgebruiken in deze groep: ik ben benieuwd naar je reactie!

** Dat geldt ook voor de wonderlijke transformatie van Levie naar Levi. In vrijwel alle vooroorlogse bronnen heten mannen Levie en niet Levi. Tegenwoordig heten alle nieuwgeborenen juist Levi. Nu hebben de meeste van die bijna 800 (in 2010) baby-Levi’s natuurlijk geen Joodse ouders, maar moeders die Amerikaanse series kijken en dus geen lee-vie maar een lie-vaai baren. Of vinden hedendaagse ouders Levie te vrouwelijk ogen?