Van Elisabeth tot Liz

De naam Elisabeth is in verschillende varianten al minstens twee eeuwen populair in Nederland, van Betje in de 19e eeuw tot Liz in de 21e eeuw.

Ik heb een oudtante Bep, een tante Elise, een tante Elly, een oma met als tweede naam Elisabeth en achternichtjes Ella en Lizzy (geen zusjes). Plus, ik ging naar school met een Isabelle, had een hockeytrainster genaamd Liesbeth, een oppaskind dat Lisa heet en zat altijd in de klas met minstens één Lisette (hoewel ik nu eigenlijk niemand meer ken met die naam).

Wie kent er geen Elisabeth?

De oorspronkelijk Hebreeuwse naam Elisjeba (die op zichzelf nauwelijks voorkomt), betekent zoveel als ‘God heeft gezworen, God is mijn eed, God is degene bij wie ik zweer’. Het was de naam van de vrouw van Zacharias, moeder van Johannes de Doper. Dankzij deze Elisabeth komt de naam al honderden jaren voor in Nederland en is daarmee vandaag de dag nog altijd een dankbare vernoemingsnaam.

In 2010 kregen zo’n 1.800 meisjes (ofwel 1 op de 50 pasgeborenen) als tweede of derde voornaam Elisabeth of Elizabeth (= de Engelse variant) mee. Als eerste naam is Elis/zabeth veel minder in trek: slechts 250 meisjes worden jaarlijks zo genoemd. Bovendien zal het merendeel waarschijnlijk een modernere roepnaam dragen, zoals Elise, Ella of Liz.

    Populariteit van Elisabeth en daarvan afgeleide voornamen als officiële eerste naam
Populariteit van Elisabeth en daarvan afgeleide voornamen als officiële eerste naam (afbeelding: Meertens Instituut)

Roepnamen

Elisabeth is eigenlijk nooit uit de mode geweest de afgelopen 100 jaar. Sterker nog: in 2012 kreeg zeker 1 op de 20 meisjes een van Elisabeth afgeleide voornaam, daarmee het eerdere hoogtepunt – net voor de oorlog – overtreffend.

Het enige wat veranderd is, zijn de roepnamen. Heette een Elisabeth rond 1900 nog Betje of Lijsje, vijftig jaar later werd ze ‘lekker vlot’ Bep of Elly genoemd. Daarna was de liefde voor Elisabeth even klaar, want ouders waren vanaf halverwege de jaren zestig niet langer gebonden aan een beperkt, door de overheid vastgesteld rijtje voornamen.

Nadat de opgewondenheid over exotische nieuwe namen als Bianca, Monique, Karin en Patricia was weggeëbt, keerden ouders terug naar Elisabeth. Vanaf dat moment werd alleen steeds vaker gekozen voor het geven van een roepnaam als officiële eerste naam: van Liesbeth in de jaren zeventig tot Lisette in de jaren tachtig, Lisa in de jaren negentig en Ilse net voor de eeuwwisseling.

Rond 2000 vielen mensen massaal voor het romantische Isabelle – de varianten Isabel en Isabella stijgen anno 2013 nog steeds in populariteit. Afgeleide naam Isa kreeg er in diezelfde tijd duizenden naamgenootjes bij. Sinds een paar jaar komt ook Bella geregeld voor, met dank aan de hoofdpersoon van de Twilightseries.

De afgelopen jaren bestaan er verschillende Elisabeth-trends naast elkaar. In Brabant is men weg van Lise; de kort & stoerfans gaan voor Liz, Lizzy of Izzy; iets behoudender stellen kiezen Elisa of Elise en liefhebbers van vrolijke meisjesnamen vinden Ella leuk.

En tot slot, voor ouders die op zoek zijn naar een betrekkelijk onontdekte retronaam, Elsa. Deze naam was precies een eeuw geleden in trek en nu weer.

Inspiratie

Naast Elsa zag ik nog enkele van Elisabeth afgeleide roepnamen die maar weinig (meer) voorkomen in Nederland, maar wel ‘potentieel’ hebben. Ik ken sinds kort een kleuter die Betsy heet en ik viel meteen voor het meisje – en daarmee voor haar naam.

Meer inspiratie: Bé, Belle, Bess, Bessie, Betta, Ellie, Elsebée, Elsie, Izzy, Lijs en Like. Actrice Inge Schrama noemde haar dochter eerder deze week Betty Sue – dat klinkt ouderwets en hip tegelijk!

Kijk uit voor de snel stijgende populariteit van de ‘legitieme’ maar toch een beetje vreemde naam Isabeau. De perfecte naam voor ouders die een romantische én stoere naam willen.

Elisabeth-roepnamen

< 1900: Betje

  • Betje
  • Betske
  • Elisabetha
  • Elsien
  • Elsiena
  • Elsina
  • Lijsje

1930-1940: Else

  • Elsa, Elza
  • Else, Elze
  • Elsie

1940-1950: Elly

  • Bep, Beppie
  • Bet
  • Bets, Betsie, Betsy
  • Betty
  • Ellie, Elly
  • Elselina
  • Elsje
  • Liesje

1970-1980: Liesbeth

  • Bettina
  • Elles, Ellis
  • Elsbeth
  • Liesbeth, Lisbeth, Lysbeth
  • Lisenka

1980-1990: Lisette

  • Els, Elske
  • Liset, Lisette, Lizet, Lizette, Lysette

1990-2000: Lisa

  • Ilse
  • Lisa, Liza

2000-2010: Isabelle

  • Babet, Babette, Bette
  • Isa, Isabel, Isabella, Isabelle, Belle
  • Jalissa, Jelissa
  • Elsa
  • Lies, Lieske

2010-nu: Liz

  • Bella
  • Elisa, Eliza
  • Elise, Elize
  • Ella
  • Ise
  • Liese, Lise, Lize
  • Lissy, Lizzie, Lizzy
  • Liz, Lizz

Ik vind Isabel nog altijd heel mooi, maar voluit Elisabeth klink eigenlijk ook niet eens zo gek. Wat is jullie favoriete Elisabeth-naam?

NB: Ilse toegevoegd naar aanleiding van de reacties van is en Ingeborg. En Isa, Ise en Izzy dankzij Marlies!

Lily en Fedde zijn de top 20 namen van 2020 (deel 2)

Lily Allen
Lily Allen zorgt voor een stijging bij de meisjesnaam Lily (foto: Wikipedia)

Als je wil voorkomen dat je kind met een naamgenootje in de klas zit, kun je het beste de top 20 van voornamen vermijden. Daarbuiten worden namen al snel minder vaak gegeven en is de kans groter dat je ‘veilig’ zit.

Maar goed, je kind zit nu nog niet op school en je wil er niet over vier jaar achterkomen dat andere ouders dezelfde niet-top 20 namen hebben uitgekozen als jij. Het is daarom goed om eens te kijken naar de namen die het afgelopen jaar het snelste stegen.

Vandaag deel 2: Creepy Crawlers, ofwel ‘nieuwe’ namen op weg naar boven

Creepy Crawlers zijn namen die ieder aan slechts 40 tot 150 kinderen worden gegeven, maar die gezien de stijging ten opzichte van 2009 de potentie hebben om populair(der) te worden.

Ik herken een aantal beroemdheden die mogelijk inspiratiebron voor verse ouders zijn geweest, zoals Elina (deelneemster America’s Next Top Model) en Fem (stiefdochter Jan Smit), Lauren (Verster, presentatrice), Lily (Allen, zangeres). Kate was al onderweg naar vergetelheid, maar beroemdheden als Kate Moss (model) en Kate Middleton (de toekomstige Britse koningin) zorgden voor een ommekeer.

Drie opvallende namen die dit lijstje net niet haalden zijn Oona (deelneemster So You Think You Can Dance), Scarlett (Johansson, actrice) en Dycke (deelneemster Boer Zoekt Vrouw).

  1. Charlie
  2. Dieke
  3. Elina
  4. Fem
  5. Hailey en Hayley
  6. Kate
  7. Lauren
  8. Lily en Lilly
  9. Malak
  10. Zeynep

Bij de jongens (tussen de 42 en 162 kinderen per naam) ook veel namen van (kinderen van) beroemdheden: Armin (Van Buuren, dj), Bruce (zoontje de Pfaffs), Fedde (LeGrand, dj) en Friso (prins).

  1. Armin
  2. Bruce
  3. Fedde
  4. Friso
  5. Ian
  6. Jake
  7. Jonas
  8. Mads
  9. Mert
  10. Seb (en Sepp)

Wat zijn volgens jullie de kanshebbers voor de top 20 van 2020? Staan ze hier al tussen, of blijven we nog even vast zitten aan Sem en Sophie?

Liam en Elin zijn de modenamen van 2010 (deel 1)

Liam en Keano Pfaff
Broertjes Liam en Keano Pfaff 'maken' modenamen (foto: Keano & Liam Pfaff Hyves)

Als je wil voorkomen dat je kind met een naamgenootje in de klas zit, kun je het beste de top 20 van voornamen vermijden. Daarbuiten worden namen al snel minder vaak gegeven en is de kans groter dat je ‘veilig’ zit.

Maar goed, je kind zit nu nog niet op school en je wil er niet over vier jaar achterkomen dat andere ouders dezelfde niet-top 20 namen hebben uitgekozen als jij. Het is daarom goed om eens te kijken naar de namen die het afgelopen jaar het snelste stegen.

Vandaag: Zwaargewichten, ofwel namen die er erg veel kinderen extra bij kregen

Morgen krijg je een overzicht van relatief nieuwe namen die snel stijgen (maar nu nog in relatief kleine aantallen). Minstens zo interessant zijn de namen die domweg in aantal flink zijn gegroeid. Elin (van 250 naar 422 meisjes) en Liam (van 248 naar 438 jongens) groeiden het meest.

Waarom waren het nou juist deze namen die meer liefde kregen van ouders? Namen met een lih- of lie-klank doen het nu goed: Amélie, Elin, Feline, Lise, Liv, Livia, Liz, Lizzy, Lynn, Olivia zijn absoluut de trendnamen van nu. Ook hele korte namen blijven supermodieus: Eva, Fay, Isa, Liv, Liz, Lynn, Saar.

Een andere voorwaarde lijkt te zijn dat de naam op de een of andere manier veel in het (show)nieuws moet zijn geweest. Met dank aan Wendy van Dijk groeide Lizzy van 77 meisjes in 2009 naar 180 in 2010 (103 verschil, 234 procent), zoals voorspeld!

De scheiding van de Amerikaanse golfer Tiger Woods en zijn vrouw Elin Nordgren was hier ook hot news. Helaas gold dat ook voor actrice Isa Hoes, die haar man Antonie Kamerling vorig jaar verloor.

Presentratrice Lauren Verster en So You Think You Can Dance deelneemster Lise Alexander kregen er ook flink wat naamgenootjes bij. Namen die het afzonderlijk niet haalden, maar volgend jaar vast in dit lijstje staan: Noor (en Nora, Norah, Noortje, Nore).

  1. Elin
  2. Eva (staat al in de top 20)
  3. Fay (let ook op Feline/Féline)
  4. Isa (staat al in de top 20)
  5. Lauren
  6. Lise
  7. Lizzy (en Liz)
  8. Lynn (staat al in de top 20)
  9. Olivia (en Liv en Livia)
  10. Saar

Er kwamen niet alleen veel jongens bij die Dex en Xavi heten, maar ook de relatieve groei (als percentage van het aantal kinderen met die naam in 2009) was groot. Beide namen zijn terug te leiden tot beroemdheden. Dex is het jongste zoontje van zanger Xander de Buisonjé, dat vorig jaar geboren werd.

Xavi is de ‘artiestennaam’ van profvoetballer Xavier Hernández Creus, die met het Spaanse elftal het WK 2010 won. Dat is dan wel weer grappig: 118 ouderparen die hun kind naar ‘de vijand’ vernoemden! Laat het een schrale troost zijn dat onze eigen centrale middenvelder – Mark van Bommel – er 122 naamgenoten bijkreeg (hoewel dat er in 2009 nog 155 waren).

Liam en Keano zijn al vaker voorbij gekomen: het zijn de namen van twee broertjes uit de Vlaamse familie Pfaff (en de gelijknamige docusoap). Ook de namen van hun neefjes en nichtjes, zoals Kenji, Bruce, Fay en Shania werden na hun geboorte snel populairder. Opmerkelijk is dat Keano in 2009 een flinke dip had: in 2008 waren het nog 337 Keano’s, in 2009 zo’n 228 en in 2010 weer 343. Zulke grote schommelingen zie je vooral bij echte modenamen: ‘in’ en ‘uit’ fluctueren dan nogal eens.

  1. Boaz
  2. Dean
  3. Dex
  4. Liam
  5. Keano
  6. Levi (staat al in de top 20)
  7. Milan (staat al in de top 20)
  8. Olivier
  9. Siem
  10. Xavi

Zien jullie deze namen ook ineens meer in je omgeving? In mijn doos met geboortekaartjes zie ik wel meerdere keren Eva, Lynn, Olivia en Saar, evenals Boaz, Milan en Olivier, maar al die andere namen?

Lizzy Vedra

Lizzy Vedra en Wendy van Dijk
Foto van www.angeliquelemmens.nl

Twee weken geleden werd er weer eens een echte beroemde baby geboren: Lizzy Vedra van Dijk, dochter van Wendy van Dijk en haar vriend Erland Galjaard.

Vedra is geen fonetische spelling van de bekendere meisjesnaam Phaedra, maar de naam van “de magische berg Es Vedrà bij Ibiza,” aldus Wendy’s website (waarop nog meer babyfoto’s staan, voor de liefhebbers).

Het eerste kind van de presentatrice, met zanger Xander de Buisonjé, heet Sem Mike. Half Nederland raakte geinspireerd en nog altijd is Sem een heel populaire jongensnaam. Nu was Sem een naam die rond 2002 al aardig in populariteit aan het stijgen was, maar Sem van Dijk heeft zeker meegeholpen aan de top 3 notering.

Ik vroeg in een poll wat jullie van de naam van zijn halfzus Lizzy vinden. Bijna een derde (30 procent) van de 582 stemmers denkt dat Lizzy net zo populair zal worden als Sem nu is. Nog eens 45 procent ziet er maar weinig in en meent dat het net zo’n kinderachtige naam is als Wendy. Een kwart zegt: “Wat een leuke naam! Goed bedacht!”

Overigens is Wendy van Dijk niet de eerste bekende Nederlander die haar dochter Lizzy noemt: cabaretiers Diederik van Vleuten en Bianca Krijgsman (Plien & Bianca) gingen haar in 2002 voor.

Lizzy piekte voor het eerst rond 1990, toen er zo’n 70 meisjes per jaar geboren werden. Rond 2000 zakte dat weer in naar circa 40 meisjes per jaar, om vervolgens te stijgen naar 70 tot 95 geboortes in de afgelopen paar jaar. Misschien door actrices als Lizzy Caplan in True Blood of personages als Lizzy Vehmeijer in Onderweg naar Morgen?

De spelling Lizzie (zoals het populaire Disneypersonage Lizzie McGuire) is minder populair: de afgelopen jaren kregen steeds zo’n 15 meisjes deze naam.

Hoe dan ook: ik voorspel een grootste toekomst voor Lizzy, Lizzie (en Izzie!) omdat het precies de vrolijke meisjesnamen zijn waar ouders op dit moment naar op zoek zijn.