Waarom Marjan Berk haar oudste zoon Peter noemde

Marjan Berk noemde oudste zoon Peter
Marjan Berk noemde oudste zoon Peter
Afbeelding: Margriet 24 (2013)

In de serie Waarom mijn kind zo heet vandaag het verhaal van Margriet-columniste Marjan Berk, die haar oudste zoon in 1955 Peter noemde.

Marjan Berk vertelt in Margriet 24 van 2013 (blz. 83) over haar onverwachte zwangerschap in 1955, toen ze als net-afgestudeerd verpleegkundige vers op de toneelschool was begonnen.

Marjan Berk: romantisch!

“Tijdens de zwangerschap kreeg ik van een kennis een enorme stapel Margrieten. Ik kende het blad alleen van naam. Gretig dook ik eropaf, vooral op het vervolgverhaal, een romantische geschiedenis, waarin het personage van een buitengewoon knappe jonge dokter mij zéér aansprak. Deze held heette Peter.

Nadat ik al die oude Margrieten had doorgespit en het vervolgverhaal helemaal had gespeld, was ik zo gecharmeerd van de jonge medische held dat ik besloot mijn eerste kind, wanneer het een jongen zou zijn, ook maar Peter te noemen.

Geen gedoe met familienamen, gewoon de naam mij op dat moment in mijn leven het allermeeste aansprak. En dan moest er nog een tweede naam bij, want als je achternaam ‘Berk’ is, staat het een beetje kaal om alleen een ‘P’ voor je naam te hebben. Zo werd het ‘Peter Michiel’.”

1 op de 20 heette Peter

Prachtig verhaal, maar heel uniek was Marjan Berk natuurlijk niet met een jaren vijftig Peter (wel met jaren zeventignaam Michiel overigens).

In 1955 werd zeker 1 op de 20 jongens Peter, Petrus of Pieter genoemd (zie deze afbeelding), waarbij die laatste twee ook vaker wel dan niet Peter zullen hebben geheten. In de jaren vijftig kwamen er elke dag rond de 35 ter wereld.

Populariteit jongensnaam Peter
Populariteit jongensnaam Peter in % (afbeelding: Meertens Instituut)

Mooi hoe dat werkt in het hoofd van aanstaande ouders. Een schrijver van een vervolgverhaal in een veelgelezen tijdschrift noemt de hoofdpersoon Peter (omdat dat een op dat moment populaire jongensnaam is en dus lekker klinkt).

Zo’n naam was ook al elders opgedoken, zoals bij de babybroertjes van de buurkinderen, waarmee zo’n naam ‘vers en toch vertrouwd’ gaat klinken en er in rap tempo nog meer kinderen bijkomen met zo’n modenaam.

Ja dat is Peter

Hoe het afliep met Peter? In 1960 brengt het Nederlandse meisjeskoor Sweet Sixteen nog de hitsingle Ja dat is Peter uit, maar vanaf 1965 is het snel gedaan met de enorme populariteit van de naam. Terwijl in 1955 nog bijna 6.300 jongens (5,5 procent) Peter, Petrus of Pieter werden genoemd, waren dat er in 2012 (bij een iets lager aantal geboorten) nog maar 280 (0,3 procent). Het gros daarvan (230 stuks) was nog een Pieter ook.

PS De B-kant van de single Ja dat is Peter was… Peter Koelewijns tweede single Marijke (qua naam natuurlijk de perfecte Peter-tegenhanger!)

Caitlin en meer dan 100 varianten

populariteit voornaam caitlin

Dat Kate en Lynn op dit moment populaire namen zijn, is wel duidelijk, maar van Caitlin wist ik dat eigenlijk niet.

Dat komt waarschijnlijk omdat Caitlin weliswaar een redelijk veel voorkomende schrijfwijze is, maar dat er meer dan honderd varianten in omloop zijn.

Betekenis Caitlin

Caitlin is de verengelsing van de Ierse naam Kathleen, die daar als kotsj-lien (yummie!) wordt uitgesproken. Kathleen is een afgeleide van de naam Catharina, die (vanuit het Grieks) ‘puur’ betekent.

In Nederland begon het ook met die oorspronkelijke vorm, Kathleen, hier uitgesproken als kat-leen, een naam die in de jaren zeventig kort populair was (in Vlaanderen zelfs érg populair) en nu meewaait op de Caitlin-trend.

In diezelfde tijd werd de eerste Cathelijne geboren, de hockeyversie van oma Trijntje of Kaatje. Vanaf de jaren ’90 is Caitlin in opkomst, tegelijk met andere ‘Amerikaanse’ namen als Kimberley en Emily.

1 op de 400 meisjes

Er lopen in Nederland meer dan 3.500 meisjes met de naam Caitlin (of een variant daarvan) rond, vrijwel allemaal geboren na 1989. Vanaf 2000 werd Caitlin pas echt populair, met als voorlopig hoogtepunt 2010, toen er ruim 235 Caitlins (en zusternamen) bijkwamen. In dat jaar werd 0,26 procent van de Nederlandse meisjes zo genoemd.

populariteit voornaam caitlin
Populariteit meisjesnaam Caitlin en ruim 100 varianten (afbeelding: Meertens Instituut)

Voor wie bang is dat deze naam ’te populair’ is: dat is iets meer dan 1 op de 400 meisjes. Ofwel: je zult zo’n 25 schoolklassen doormoeten om er eentje tegen te komen. Bovendien lijkt Caitlin ietwat over haar hoogtepunt heen.

Desalniettemin: Caitlin is zo’n ‘nieuwe’ naam die ondanks haar vele naamgenoten nooit echt in beeld komt.

Spelling & varianten

Dit zijn de meest voorkomende varianten (minstens 20 meisjes totaal):

  1. Caitlin (1.776 meisjes)
  2. Kathleen (719)
  3. Caitlyn (409)
  4. Catelijne (326)
  5. Katelijne (282)
  6. Caithlyn (214)
  7. Caithlin (189)
  8. Katalin (158)
  9. Katelijn (129)
  10. Caitlynn (94)
  11. Kaitlyn (89)
  12. Kaitlin (61)
  13. Catelijn (58)
  14. Caithlynn (57)
  15. Kaithlyn (54)
  16. Katelyn (39)
  17. Catalijne (37)
  18. Cathlyn (29)
  19. Katelynn (25)
  20. Cathleen (20)

Deze spellingen komen tussen de 6 en 25 keer voor:

Caitlinn, Catalijn, Catelyne, Cathlijn, Cathlin, Catlijn, Catlin, Kaithlynn, Kaitlynn, Katalijn, Katalijne, Katelin, Katelyne, Kathlijn, Kathlyn, Katleen en Katlijn.

En deze 5 keer of minder:

Caetlin, Caitelynn, Caitelynne, Caithlijn, Caithline, Caithlinn, Caithlyne, Caithlynne, Caitlijn, Caitline, Caitlyne, Caitlynne, Catalene, Catalien, Catalin, Cataline, Catalinn, Catalyne, Catalynn, Catelien, Catelin, Cateline, Catelinn, Catelyn, Catelynn, Cathaleen, Catheleen, Cathlene, Cathlien, Cathliene, Cathlijne, Cathline, Cathlynn, Catleen, Catlen, Catlien, Catliene, Catlijne, Catline, Catlyn, Catlyne, Catlynn, Cattelijn, Cattelijne, Caythlyn, Caytlin, Caytlynn, Kaitlinn, Kaitlynne, Katalene, Katalien, Kataline, Katalyn, Kateleen, Katelene, Katelien, Kateline, Kathaleen, Katheleen, Kathelene, Kathlen, Kathlene, Kathlien, Kathlijne, Kathlin, Kathlin, Kathline, Kathlyne, Kathlynn, Katlen, Katlene, Katlien, Katlin, Katline, Katlyn, Katlyne, Kattelijne, Kattelyne, Kaythlin, Kaytlin, Kaytlinn, Ketelyn, Ketlien, Ketlin, Ketline, Ketlyn en Kettlyn.

Caitlin of Kaythlynn?

Als jullie zouden moeten kiezen, werd het dan het oorspronkelijke Kathleen? Het moderne Caitlin? Hockey-Catelijne? Of het bijzondere Kaythlynn?

[poll id=”31″]

PS ‘Variant’ Cataleya was de hoogste nieuwe binnenkomer van 2012.

Top 50 populairste voornamen van deze eeuw

top 50 voornamen nederland 2013

top 50 voornamen nederland 2013Een mooi komkommertijdonderwerp: de top 50 van populairste voornamen van deze eeuw. Tot nu toe dan (hier mijn glazen bol voor 2013).

Top 50 van deze eeuw

De tien populairste meisjesnamen van deze eeuw zijn heel vertrouwd: Anna, Anne, Emma, Eva, Fleur, Julia, Lisa, Lotte, Sanne en Sophie. Het merendeel is nog altijd een top 10 naam, alleen Anne en Sanne zijn duidelijk over hun hoogtepunt heen; die verdwijnen in rap tempo van de geboortekaartjes.

Bij de jongens zit wat meer onrust in de lijst van meest voorkomende namen, Daan, Jesse, Lars, Lucas, Milan, Ruben, Sem, Thijs, Thomas en Tim. Oude getrouwen als Tim en Thomas raken daar snel uit de gratie.

jongens rang vanaf 2000 (in 2012) +/- meisjes rang vanaf 2000 (in 2012) +/-
Daan 1 (1) Sanne 1 (19)
Sem 2 (3) Julia 2 (3)
Thomas 3 (13) Emma 3 (1)
Tim 4 (10) Sophie 4 (2)
Lucas 5 (4) Lisa 5 (5)
Lars 6 (14) Lotte 6 (9)
Milan 7 (5) Anna 7 (4)
Thijs 8 (8) Eva 8 (7)
Jesse 9 (16) Fleur 9 (12)
Ruben 10 (15) Anne 10 (28)
Stijn 11 (12) Isa 11 (6)
Bram 12 (2) + Lieke 12 (14)
Luuk 13 (7) Iris 13 (37)
Sven 14 (23) Noa 14 (15)
Max 15 (19) Femke 15 (26)
Finn 16 (11) Anouk 16 (52)
Niels 17 (54) Amber 17 (42)
Nick 18 (50) Britt 18 (114)
Jayden 19 (9) + Maud 19 (24)
Sam 20 (22) Roos 20 (20)
Tom 21 (42) Sara 21 (13)
Jan 22 (34) Naomi 22 (40)
Julian 23 (18) Nina 23 (27)
Jasper 24 (49) Jasmijn 24 (25)
Daniël 25 (44) Zoë 25 (22)
Gijs 26 (24) Laura 26 (61)
Levi 27 (6) + Tessa 27 (59)
Koen 28 (57) Floor 28 (50)
Dylan 29 (40) Tess 29 (10) +
Mees 30 (21) Sarah 30 (17) +
Luca 31 (25) Marit 31 (83)
Noah 32 (17) + Lynn 32 (11) +
Robin 33 (64) Luna 33 (39)
Justin 34 (93) Demi 34 (89)
Bas 35 (65) Eline 35 (49)
Stan 36 (56) Maria 36 (58)
Teun 37 (26) + Romy 37 (72)
David 38 (36) Kim 38 (174)
Tijn 39 (27) + Nienke 39 (70)
Johannes 40 (60) Ilse 40 (82)
Rick 41 (123) Esmee 41 (35)
Floris 42 (35) Amy 42 (30) +
Thijmen 43 (46) Merel 43 (81)
Mike 44 (99) Nikki 44 (55)
Ryan 45 (33) + Charlotte 45 (44)
Willem 46 (51) Indy 46 (96)
Jelle 47 (68) Vera 47 (54)
Jens 48 (30) + Sterre 48 (76)
Cas 49 (38) + Noor 49 (29) +
Kevin 50 (128) Senna 50 (73)

.

Ouderwetse modenamen

Verschillende namen die in de eerste jaren van deze eeuw nog heel populair waren, zijn anno 2013 compleet uit de hitlijsten verdwenen. De snelst dalende vijf zijn allemaal namen die een beetje eenzelfde gevoel hebben: redelijk kort, met een -i: Kim, Britt, Demi, Marit en Indy.

Ook Anouk, Ilse, Laura, Maria, Merel, Nienke, Nikki, Romy, Senna, Sterre, Tessa en Vera staan inmiddels niet meer in de meisjes-top 50.

Bij de jongens is er ook een einde gekomen aan de geïmporteerde namen met een -i: Rick, Kevin, Justin, Mike, Niels, Nick en Robin zijn de snelst dalende namen in de lijst.

Uit de jongens-top 50 verdwijnen ook typisch Hollandsche klassiekers als Bas, Jelle, Johannes, Koen, Stan en Willem.

Nieuwe binnenkomers

Voor iedere uit de top 50 verdwijnende naam, moet er natuurlijk ook eentje terugkomen. Sommige namen werken zich in rap tempo naar boven; Lana, Saar, Liv, Elise en Feline zijn de snelste stijgers.

Bij de jongens zijn dat Siem, Boaz, Adam, Liam en Dean.

Kaknamen worden doorsnee

Interessant is dat veel vroegere NRC-namen, zoals Hugo, Olivier, Isabel en Olivia op dit moment de oversteek maken naar een breder publiek en in de top 50 van 2013 staan.

Elise, Evi, Fenna, Isabel, Isabella, Lina, Mila, Milou, Nora, Olivia, Sofie en Yara staan in de huidige top 50 van meisjesnamen, evenals Benjamin, Hugo, Mats, Olivier, Pepijn, Ties en Tygo bij de jongens.

Jack is weer in de mode – een opmerkelijke revival

Populariteit jongensnaam Jack - Jack is weer in de mode
Jack is weer in de mode - dankzij Jack Sparrow?
Captain Jack Sparrow in Pirates of the Caribbean (foto)

Jack is weer in de mode, viel de lezers hier al op. Of toch in elk geval onder Bekende Nederlanders.

Voor mij is Jack een naam voor mannen van middelbare leeftijd – of misschien nog ouder.

Oud en beroemd

Sommige Jacks kennen we al meer dan een eeuw: Jack Daniel (van de whiskey) was van 1846, Jack de Ripper ‘opereerde’ in 1888 en ook Wizard of Oz-acteur Jack Haley werd meer dan een eeuw geleden geboren.

Beroemde nog levende Jacks zijn er gelukkig ook: acteurs Jack Nicholson (1937 – John Joseph), Jack Black (1969 – Thomas Jacob), muzikant Jack White (1975 – John Anthony) en acteur Jack Quaid (1992).

Jack naar Nederland

Na de oorlog, toen veel nieuws en popcultuur uit landen als Engeland en Amerika naar Nederland overwaaide, was Jack een bijzonder gebruikelijke roepnaam voor mannen die officieel John (Jan/Johannes) heetten. Zie bijvoorbeeld president John F. Kennedy, die gedurende zijn korte leven (1917-1963) altijd Jack werd genoemd. Ook steracteur Jack Lemmon (1926-2001) heette officieel John. On the Road-schrijver Jack Kerouac (1922-1969) heette eigenlijk keurig Frans Jean-Louis.

Onder invloed van dit soort beroemdheden noemden de ouders van presentatoren Jack Spijkerman (1948 – Jacob Dirk) en Jack van Gelder (1950), acteur Jack Wouterse (1957 – Jacobus Albertus) en Rowwen Hèzevoorman Jack Poels (1957) hun zoons zestig jaar geleden Jack.

Modenaam

De afgelopen veertig jaar werd Jack in Nederland steeds minder populair als roepnaam, net als John trouwens. In onder meer Ierland, Groot-Brittannië en Australië voert Jack echter al een paar jaar de populariteitslijsten aan. Er is zowat geen celeb te vinden die geen zoon Jack heeft – de naam is tegenwoordig populairder dan het ‘officiële’ John.

In Nederland zijn we Jack pas sinds kort aan het herontdekken. Ik begrijp niet precies waar de hernieuwde belangstelling vandaan komt: Hans, Peter, Rob, Ron en andere jaren zestigrelikwieën beleven geen revival.

Bekende Nederlanders

Bekende Nederlanders bepalen als wel vaker de trend. Het begon in 2006 met Twan Huys, die voor Jack koos. De journalist was toen net terug na een lang verblijf in Amerika. In datzelfde jaar noemde Reinout Oerlemans zijn zoon Benjamin Jack.

Pas in 2009 volgde Liesbeth Kamerling, die na zoon Valentijn een Jack kreeg (een paar weken geleden werd daar zoon Levi aan toegevoegd).

En dit jaar is er geen houden meer aan: zanger Thomas Berge, presentator Jeroen Latijnhouwers en acteur Matteo van der Grijn kregen een Jack, evenals de Vlaamse politicus Jean-Jacques De Gucht (zou dat een vernoeming naar zichzelf zijn?).

Bijna 200 Jacks in 2012

Tot de eeuwwisseling kregen nooit meer dan 50 jongens per jaar de naam Jack. Er was een klein golfje Jackjes tussen 1955 en begin jaren zeventig (maar veruit de meeste Jacks in die tijd zullen dus officieel Jacob of misschien Johannes heten).

Begin jaren tachtig nam de belangstelling voor Jack weer iets toe, gestaag klimmend tot ongeveer 2006. In 2007 werden er voor het eerst meer dan 100 jongens Jack genoemd, in 2009 waren dat er al bijna 150 en het afgelopen jaar bijna 200.

Populariteit jongensnaam Jack - Jack is weer in de mode
Populariteit jongensnaam Jack (afbeelding: Meertens Instituut)

Jack is weer in de mode, maar waarom?

Wat maakt dat al die Nederlanders deze veertigersnaam als eerste officiële voornaam kiezen?

Vielen we massaal voor niet alleen Johnny Depp, maar ook voor zijn Pirates of the Carribean-personage Jack Sparrow? (Grappig feitje: Depps’ eigen zoon heet net als zijn vader John, maar wordt Jack genoemd.)

Hebben ze in 2010 gesmuld van de amoureuze escapades van toenmalig staatssecretaris Jack de Vries (1968 – Jacob Gabe)? Of keken ze in 2010/2011 naar de komedieserie Iedereen is gek op Jack?

Of heb ik weer eens een sexy soappersonage of een winnaar van een inmiddels vergeten talentenjacht gemist?

(Ja dus, zie de reactie van Elise over GTST-personage Jack van Houten)

Wat vind jij van Jack? Een oudemannennaam, of een frisse korte naam?

[poll id=”30″]

Amy, Elin, Esmee, Kate en 40 andere hippe ee-namen

yvonne coldeweijer keet ee-namen
Yvonne Coldeweijer alias Keet (foto: Nick van Ormondt)

De jongens hebben Jayden, maar de meisjes hebben tientallen ee-namen die in de mode zijn.

Het kwam door het ‘nieuws’ dat Ben Saunders en Yvonne Coldeweijer uit elkaar zijn. Voor wie (ook) denkt: “wie???”, het gaat om de winnaar van The Voice of Holland 2011 en de kort geleden gestopte presentatrice van Telekids. Coldeweijer heette daar Keet.

De ee-namen van 2013

Ik zie Keet (en Kate, Katie, Kee, Keesje) de laatste tijd met enige regelmaat voorbij komen op geboortekaartjes. Het leek me hoog tijd voor een lijst met moderne ee-namen.

In het overzicht staan klassiekers als Elisabeth, Elodie, Helena en Renée, maar ook nieuwere vondsten als Elin, Evi, Ismay en Jayda.

  1. Aimée
  2. Amy
  3. Eden
  4. Eefje
  5. Ela
  6. Elanur
  7. Elena
  8. Eleonora
  9. Eliana
  10. Elif
  11. Elin
  12. Eline
  13. Elisabeth
  14. Elise
  15. Elodie
  16. Eloïse
  17. Emilie
  18. Enora
  19. Esila
  20. Esmee
  21. Eva
  22. Evi
  23. Evita
  24. Fay
  25. Hayley
  26. Helena
  27. Ismay
  28. Jayda
  29. Jaylinn
  30. Kate
  31. Katie
  32. Kayla
  33. Kayleigh
  34. Layla
  35. Lena
  36. Madee
  37. Maureen
  38. Neeltje
  39. Nena
  40. Raven
  41. Renée
  42. Romee
  43. Sadie
  44. Vera

Zit er voor jullie iets tussen?