Jakub “Kuba” Błaszczykowski is een bekendePoolse voetballer (foto: Football.ua CC BY-SA 3.0)
Net als in Nederland blijft de lijst met populairste Poolse namen al jaren zo goed als hetzelfde. Jakub (Jacob) en Julia gaan aan kop.
In Polen krijgen daarentegen wel veel kinderen dezelfde voornaam, waar in Nederland zelfs de populairste babynaam aan minder dan 1 procent van de pasgeborenen wordt gegeven. De naamwet in Polen is vooralsnog echter veel strenger dan de Nederlandse, wat de keus nogal beperkt.
Naamwet in Polen
Volgens een woordvoerder van de gemeente Warschau zijn er regelmatig meningsverschillen over welke namen kunnen worden toegestaan. Met name afleidingen van bestaande namen, zoals Kuba bij Jakub, leiden tot discussie, evenals de introductie van nieuwe of uitheemse namen. Het Poolse parlement werkt op dit moment aan een nieuwe verruimde naamwet, die per 1 maart 2015 in gebruik zal worden genomen.
Poolse voornamen moeten nu nog aan de volgende eisen voldoen om in te kunnen worden geschreven:
Maximaal twee voornamen;
Poolse spellingwijze;
Alleen de volledige naam, geen afkortingen of roepnamen zoals Kuba, Julka, Antoś, Kasia;
Geen belachelijke of obscene namen. Ouders die hun kind Kermit, Niunia, Unia, Tworzyród of Montezuma wilden noemen kwamen van een koude kermis thuis;
Geen ‘woordnaam’, zoals Dąb (eik), Wilk (wilg), Słowik (nachtegaal). Uitzonderingen zijn bestaande namen als Jagoda (Bes) of Róża (Roos);
Geen geografische naam, zoals Ameryką, Pacyfikiem of Italią;
Geen uniseksnaam, zoals Zoe, Odo, Ole, Angel;
Meisjesnamen moeten zoveel mogelijk op een -a eindigen.
Rare voornamen?
Bij twijfel vraagt de ambtenaar van de burgerlijke stand om advies aan een medewerker van de Poolse Taalraad. Zo nam de Taalraad een besluit over Jarzyna (‘groente’), Lili (een niet toegestane afkorting van Lilianna), Mrówka (‘mier’), Tradycja (’traditie’) en Sindi (als Poolse schrijfwijze van Cindy).
Bij de jongens ging de discussie over namen als Montezuma (de naam van de laatste heerser van de Azteken, maar door de -a uitgang mogelijk verward met een meisjesnaam), Merlin (naam van de tovenaar, maar werd ook als ’te meisjesachtig’ gezien) en Szon (als Poolse schrijfwijze van het Ierse Sean).
Andere namen die goed werden gekeurd: Aliyah, Arianna, Daphne, Jaśmina, Konstancja, Magnolia, Maciejka, Marina, Maura, Mercedes, Nawojka, Neli, Nikoletta, Leeah, Stefania, Tola, Xenia, Zoja (meisjes) en Abdullah, Alvaro, Bastian, Beniamin, Brandon, Carlos, Colin, Druzjan, Elvis, Idzi, Joachim, Kaj, Khalid, Korneliusz, Lennox, Miron, Morfeusz, Natanel, Nelson, Oktawiusz, Sterios, Tomir, Zoe (jongens).
Top 50 Poolse namen voor meisjes
Julia
Maja
Zuzanna
Aleksandra
Natalia
Zofia
Wiktoria
Oliwia
Maria
Alicja
Lena
Amelia
Hanna
Gabriela
Anna
Karolina
Weronika
Antonina
Magdalena
Pola
Emilia
Martyna
Barbara
Patrycja
Małgorzata
Nikola
Marta
Nina
Katarzyna
Helena
Dominika
Laura
Joanna
Agata
Kinga
Paulina
Klaudia
Michalina
Iga
Milena
Jagoda
Liliana
Matylda
Łucja
Nadia
Daria
Izabela
Ewa
Kamila
Blanka
Top 50 Poolse namen voor jongens
Jakub
Jan
Mateusz
Bartek
Kacper
Michał
Szymon
Antoni
Filip
Piotr
Aleksander
Maciej
Franciszek
Mikołaj
Adam
Stanisław
Wiktor
Wojciech
Krzysztof
Igor
Maksymilian
Karol
Dawid
Tomasz
Patryk
Oskar
Paweł
Dominik
Kamil
Ignacy
Oliwier
Marcel
Hubert
Adrian
Julian
Sebastian
Tymon
Łukasz
Krystian
Marcin
Leon
Miłosz
Damian
Alan
Tymoteusz
Kajetan
Grzegorz
Ksawery
Daniel
Rafał
Poolse namen in Nederland
Sinds Polen zich ruim tien jaar geleden aansloot bij de Europese Unie, vestigden zich tienduizenden Poolse werknemers in Nederland. Volgens het CBS wonen relatief de meeste Polen in Brabant en in de tuingebouwgebieden van het Westland en de Bollenstreek.
Ongeveer de helft van de Poolse immigranten verblijft permanent in Nederland en sticht hier een gezin (of laat zijn/haar gezin overkomen). Daardoor zien we steeds vaker Poolse namen opduiken in de Nederlandse populariteitslijsten: Zofia, Zuzanna voor meisjes en Kacper, Jakub voor jongens staan al in de top 500 en onder meer Alicja, Oliwia, Wiktoria Patryk, Oliwier en Wiktor in de top 1.000.
Andere namen, zoals Anna, Hanna, Julia, Laura, Lena, Maja, Maria, Nina en Adam, Damian, Daniel, Filip, Julian en Leon zijn zowel in Nederland als in Polen populair.
Emile Ratelband werd halverwege de jaren ’90 bekend dankzij zijn kreet ’tsjakkaa!’
In de serie Waarom mijn kind zo heet vandaag het verhaal van positiviteitsgoeroe Emilie Ratelband, die nogal bijzondere namen koos voor een aantal van zijn kinderen.
Emile Ratelband vertelt in NRC Next (15 januari 2014) wat er nu precies aan de hand was met de namen Rolls Royce en Tsjakkalotje (niet: Tsjakkalotte), waarover zoveel te doen is geweest:
“In 1977 zouden we een tweeling krijgen, jongens. Ons idee was om ze Rolls Jan en Royce Frans te noemen. Tot onze verbazing bleken het bij de geboorte een jongen en een meisje te zijn.
Bij het aangeven heb ik voor de jongen de naam Rolls Royce Frans opgegeven. Dat accepteerde de ambtenaar niet. Volgens de ambtenaar zou het kind gepest worden met zo’n naam, maar kinderen worden altijd gepest met hun naam, ik werd Miele wasmachine genoemd. Mijn zoon mocht wel Rolls heten. Hij is nooit gepest met zijn naam en hij is er erg tevreden mee.
In 2007 kregen we een dochter, die hebben we Royce genoemd.
De dochter die ik in 2001 kreeg, hebben we Beau Aimée genoemd. Als roepnaam had ik Tsjakkalotje opgegeven, toen wist ik al hoe het zou gaan en de ambtenaar accepteerde dat ook niet. Achteraf ben ik daar wel blij mee.”
Zeven kinderen voor Emile Ratelband
De entertainer (geboren in 1949), die inmiddels vanuit China werkt, heeft uit drie relaties zeven kinderen.
Met Jenny kreeg hij tweeling MINOU (naar verluidt officieel: Bethke Christine Minou) en ROLLS (naar verluidt officieel: Frans), geboren in 1977. Daarna kwamen CHARLES (vastgoedondernemer) en in 1989 GEORGINE (modeontwerpster).
Uit de relatie met Sylvie Schmeitz kwam in 2001 dochter BEAU AIMÉE (naar verluidt officieel: Ninette Corita Emily Chanal, terwijl ze Tsjakkalotje had moeten heten).
Met Monica ‘Moon’ van Buren, van wie hij onlangs scheidde, kreeg Ratelband in 2007 dochter ROYCE ROMÉE en in 2009 zoon EMILE JUNIOR (naar verluidt voluit: Emile Senoa, hoewel Senoa ook niet officieel voorkomt, dank Maarten).
Dochter Minou kreeg in 2011 een zoon, die ze WOLF EMILE heeft genoemd. Gezien de vernoeming is de animositeit tussen vader en dochter blijkbaar over.
250 kg goud in Toi Museum, Japan (PHGCOM op Wikipedia)
Namenfans kan het niet ontgaan zijn: rapper Gers Pardoel en zijn vriendin Selina noemden hun zoon afgelopen weekend Goud. Hij is de eerste in Nederland met die voornaam.
Het is vast heel erg, maar ik vind het een betrekkelijk briljante vondst: “Gers gaat voor Goud”. Ik zie het probleem niet zo, er heten ook ruim 80 kinderen Zilver (en meer dan 230 Silver). Bovendien klinkt Goud mij net zo 2013 in de oren als het superpopulaire Noud – Nout – Naut. Of Roel van Velzens Laut.
Probleem: Goud is een achternaam
Er is voor voor mij maar een bezwaar dat je tegen de naam Goud zou kunnen hebben: het is de achternaam van bijna 800 Nederlanders. In Nederland zijn maar twee regels op voornamengebied: geen ‘ongepaste’ namen (geen scheldwoorden, geen ellenlange reeks voornamen) en geen achternamen die niet ook als voornaam in gebruik zijn (Thomas mag dus wel als voornaam, maar Bakker niet).
Die laatste regel blijkt steeds lastiger te handhaven. Waarom mag Jensen wél als voornaam, maar Jansen niet? Want waarom mogen kinderen wel Monroe genoemd worden (zoals de dochter van presentatrice Renée Vervoorn dit jaar), maar zou Goud volgens sommigen zelfs verboden moeten worden?
Nog eens ruim 70 andere blingnamen
Hoe dan ook, ik vind Goud niet heel gek als voornaam. Daarom een lijstje met soortgelijke namen die het óók gered hebben bij het loket van de Nederlandse burgerlijke stand.
In interviews voor Radio 1 en Radio 2 werd me de afgelopen dagen gevraagd of ik vind dat dit soort namen verboden zou moeten worden. Ik zou er zélf niet voor kiezen, maar ik vind het fijn dat er iets te kiezen valt in Nederland. En jij?
UPDATE 14 januari 2014: De jongste dochter van Heath Campbell, Eva Braun, is meteen na haar geboorte opgenomen in een pleeggezin.
De vader van Adolf Hitler, Hons Heinrich en nog zeven andere kinderen, die ook geen van allen bij hem opgroeien, wil zijn paar maanden oud kind terug. Die wens uitte hij bij een rechtbank, gekleed in volledig nazitenue.
Kleine Eva Lynn Patricia Braun, vernoemd naar de maitresse van Adolf Hitler, werd twee dagen nadat ze ter wereld kwam door de kinderbescherming opgehaald in het ziekenhuis. Ook het eerste kind van haar 22-jarige moeder staat onder toezicht.
19 augustus 2013: In 2008 trok een Amerikaanse vader de aandacht toen hij een ‘Happy Birthday Adolf Hitler‘ taart bestelde bij een supermarkt. Het zusje van de inmiddels 7-jarige Adolf gaat Eva Braun heten.
Heath Campbell (40) is een Amerikaanse neonazi met maar liefst acht kinderen (ik kon de namen van zijn twee kinderen bij zijn eerste ex-vrouw en een ex-vriendin niet vinden) – en een negende op komst.
Lucifer
Met zijn eerste tweede vrouw, Cathy Bolwby, kreeg hij een zoon die hij Lucifer had willen noemen, omdat hij geloofde dat het jongetje net als hijzelf de duivel is. De moeder schreef het kind in als Heath, niet als Lucifer. Ook kregen ze dochter Kurtlynn(dank, Pleun!).
Nazinamen
Met zijn tweede derde echtgenote, Deborah, kreeg hij Adolf Hitler (7), Joycelyn Aryan Nation (6), Honszlynn Hinler Jeannie (5) en Hons Heinrich (1,5). Ze zijn vernoemd naar respectievelijk politicus Adolf Hitler, de wens te komen tot een arische (zuivere, blanke) samenleving en de namen van de jongste twee zijn een curieuze mix gebaseerd op Heinrich Himmler – een van de hoofdverantwoordelijken voor de holocaust.
Na het taartincident kwam de kinderbescherming het gezin op het spoor en er bleek wel meer aan de hand dan ‘foute’ namen alleen. Het stel verloor de voogdij over de oudste drie kinderen en ook baby Hons werd meteen na de geboorte meteen bij een pleeggezin ondergebracht. Niet lang daarna ging het ouderpaar uit elkaar en deed de moeder afstand van haar rechten.
Vader Campbell was echter niet voor een gat te vangen en eiste deze zomer – gekleed in een nazitenue en zijn getatoeerde hakenkruisen vol in beeld – de voogdij over zijn kinderen terug.
Eva Braun of Rommel
Dat lukte niet, maar zijn nieuwe vriendin zei wel “ja”. Alweer passend gekleed vroeg hij Bethanie Rose Zito (22) ten huwelijk, mede omdat zij een kind van hem verwacht.
Tegen kerst dit jaar wordt de kleine Eva Braun verwacht, vernoemd naar de partner (en voor een paar uur echtgenote) van Adolf Hitler. Ze pleegden samen zelfmoord in 1945, wat het eind van de Tweede Wereldoorlog inluidde.
Zou het een jongetje zijn geworden, dan had hij Rommel geheten. Inspiratiebron is de Duitse veldmaarschalk Erwin Rommel. Ook hij pleegde zelfmoord, zij het naar aanleiding van een mislukte samenzwering tegen Adolf Hitler.
De aanstaande moeder heeft overigens al een zoontje van een jaar oud, maar ook hij is uit huis geplaatst.
Wat zeggen jullie: (mogelijk) aanstootgevende namen toestaan, of reguleren? En waar ligt dan de grens?
PS Adolf, Rommel, Aryan, Heinrich en ook Messiah komen ook in Nederland (een enkele keer) voor, net als Eva en zelfs Braun. En nomen hoeft niet altijd omen te zijn, bewijst dit verhaal van een vader die zijn zoons jaren geleden Winner en Loser noemde.
Duitsers hebben met veel strengere naamwetten te maken dan Nederlandse aanstaande ouders.
Hier mag alles, met een klein aantal ‘behalves’. Daar mogen alleen namen die al eens eerder zijn geaccepteerd en die bovendien passen bij het geslacht van het kind. Soms mag een naam alleen als tweede naam worden gegeven.
Net als in Nederland waren Duitsers tot een jaar of dertig geleden vrij conservatief in hun naamkeuze, tot ook daar de Amerikaanse popcultuur grote invloed kreeg. Kevin, Samantha, Michael, Chelsea: ineens begon er een (voor die tijd) frisse wind door het Duitse namenlandschap te waaien.
Tegenwoordig is er zelfs een speciaal woord voor Duitse ouders die van exotische namen houden: Chantalismus. Het fotoblog met die naam is zeer de moeite waard, overigens.
Bekende naam in het buitenland
Al die nieuwe namen leiden regelmatig tot discussies met de ambtenaar van de burgerlijke stand over namen die in het buitenland gebruikelijk zijn, maar in Duitsland nog niet.
Dat gebeurde al in 1939, toen een Duits jongetje aanvankelijk geen Pieter mocht heten (zie Maartens artikel van vorig jaar daarover). En pas in 1998 kreeg een Duits stel toestemming om hun zoon Gerrit te noemen, in plaats van Gerhard, om maar eens een mooi voorbeeld te noemen. Ook Ineke (1991) en Sweer (1997) hebben lang moeten wachten op Duitse naamgenootjes.
Duitsers blijken echter vooral moeite te hebben met buitenlandse mannennamen, die in Duitsland juist vrouwelijk klinken, zoals het Italiaanse Emanuele (2005) en Niccola Andrea (1995). Ook het Turkse Mete (2004) en het Vietnamese Luu Minh Vinh (1998) werden in eerste instantie als ’te vrouwelijk’ bestempeld.
Een beroemdheid heet al zo
Cosma Shiva Hagen baande het pad voor de Cosma’s na haar (Foto: Martina Nolte / CC-by-sa-3.0 de)
In 1995 vielen de ouders van Cheyenne Emma Catharina als een blok voor haar naam, maar de ambtenaar van de burgerlijke stand was aanzienlijk minder enthousiast. Pas toen ze konden aantonen dat komiek Mirco Nontschew al in 1988 een dochter genaamd Cheyenne Delphin had gekregen, mochten zij de naam ook gebruiken.
Galaxina Cosma-Shiwa (1992) mocht haar naam houden dankzij de toen tienerdochter van zangeres Nena Hagen, Cosma Shiva. Ook Latoya mag vanaf 1992 zo heten vanwege het bestaan van een beroemdheid met die naam: zangeres LaToya Jackson. La Toya daarentegen werd in 1993 niet toegestaan.
Marie Yasmin Pebbles kreeg in 1993 haar naam omdat deze voorkomt in de beroemde jaren ’60 tekenfilmserie The Flintstones (auf Deutsch: Familie Feuerstein).
De Duitse acteur Til Schweiger noemde zijn dochter in de tijd dat hij in de Verenigde Staten woonde Emma Tiger. Toen een Duits ouderpaar hem dat wilde nadoen, konden ze hun dochter echter pas inschrijven nadat ze hadden aangetoond dat er al een dochter van een Duitse beroemdheid met die naam was.
De (Nederlandse) ouders van Raven Frederike hadden grote moeite de naam van hun dochter geaccepteerd te krijgen, ondanks dat ze konden aantonen dat deze voorkwam in een fantasyroman van Marion Zimmer Bradley. De Duitse ambtenaar redeneerde dat de naam in Duitsland niet voorkwam en in Nederland een jongensnaam was. Maar ik vond het betreffende meisje onder deze naam terug op Facebook, dus het zal vast goedgekomen zijn!
Merknamen en achternamen als voornamen
Merknamen als Dior (1995) worden niet zonder slag of stoot toegestaan. Achternamen morgen soms wel, maar vaker niet als voornaam worden gegeven. Zo werd Anderson in 2003 geweigerd en in 2006 toch toegestaan, maar blijft Holgerson verboden.
In het algemeen geldt (sinds 2001) dat een kind dat de familienaam van de moeder als achternaam voert, de familienaam van de vader niet als tweede/derde naam mag toevoegen.
Naam passend bij de sekse
Mikado en Domino zijn te uniseks voor de Duitsers
Een unieke voornaam kan alleen worden geaccepteerd zolang een tweede naam het geslacht van het kind voldoende weerspiegelt.
Aiwara, Alke, Bo, Christin, Domino, Gor, Ibanez, Jasmin Heide Kaur, Jedida, Jona/Jonah, Josephin, Kiana Lemetri, Lynik, Maitreyi Padma, Meva, Mike, Nikita, November, Prestige, Rike Leontes Klarissa, Prestige, River, Ronit, Sonne, Sunshine, Tamy Sarelle, Uragano, Windsbraut en Zeta mochten alleen maar in combinatie met tweede namen als Carina (bij Domino) en Sophie (bij Ibanez).
Bij de jongens werden Alpha, Birkenfeld, Bodhi, Büb, Chris, Cougar, Djehad, Eike, Gerrit, Godot, Jazz, Johannes-Marie, Jona/Jonah, Kolle, Lafayette Vangelis, Laurence, Leines, Lütke, Max Amos Soma Xam, Megwanipiu, Micha, Mikado, November, Ogün, Oleander, Pumuckl, Ranjo, River, Simone, Singh, Speedy, Tjorven, Wannek en Zooey alleen toegestaan als er een uitgesproken mannelijke tweede naam werd gekozen.
Er is slechts een klein aantal uniseksnamen dat zonder tweede naam wordt geaccepteerd, waaronder Andrea, Ashley, Kiran, Luca/Luka, Nicola, Robin, Sascha en Toni.
Zonder voorwaarden geaccepteerd
Soms hadden ouders geluk en werd de voornaam van hun keuze na een aanvankelijke weigering toch nog zonder aanvullende voorwaarden geaccepteerd. Voor meisjes gold dat bijvoorbeeld voor Aiwara, Biene, Carla, Chelsea, Emelie-Extra, Fanta, LouAnn, Maha, Merle, Sizilia (als variant op Cecilia) en Tanisha.
Jongens mogen tegenwoordig desgewenst Claus-Maria, Danny, Jesus, Kai, Luc, Mika, Roi (Prinz en Lord zijn echter niet toegestaan) en Sundance heten.
Frieden Mit Gott Allein Durch Jesus Christus
Mooie anekdote: de Duitse vader van Frieden Mit Gott Allein Durch Jesus Christus vestigden zich voor de geboorte van hun zoon in Zuid-Afrika. Toen Frieden op zijn vijftiende naar Duitsland verhuisde, had hij grote moeite zich in te schrijven, vanwege een mogelijke ‘verstoring van de openbare orde’. Uiteindelijk mocht hij zijn naam houden, omdat hij deze al zo lang droeg.
Frieden Rousseau heeft zijn naam altijd met trots gedragen. Hij vertelt dat hij later wel eens op een Zweeds vliegveld heeft gestaan met een verlopen paspoort. Toen hij terug naar Engeland wilde vliegen, waar hij voorganger in een kerk is, vertelde de grondstewardess hem dat ze naar Londen had gebeld met de mededeling: “Jezus Christus komt eraan”.
Adolf is geen verboden voornaam, Rosenherz wél
Duitse munttheemoeders mogen hun kind geen pepermunt noemen (foto: Kham Tran – www.khamtran.com)
In Duitsland is het niet verboden om je kind Adolf te noemen, zij het dat je moet kunnen aantonen dat de naam al in je (naaste) familie voorkomt. Hiermee wil de Duitse overheid voorkomen dat neonazi’s hun kinderen zonder meer naar Hitler vernoemen.
Ook andere namen zijn niet zomaar toegestaan, bijvoorbeeld omdat ouders niet kunnen aantonen dat het een persoonsnaam is. Zo willen veel Duitsers hun kind een geografische naam geven, een achternaam, een dierennaam, of een naam die eerder een roepnaam dan een officiële voornaam is.
Deze namen werden de afgelopen twintig jaar niet toegestaan voor jongens: Ana, Beauregard, Christin, Hemingway, Heydrich, Marey, Navajo, Noah ben Abraham, Rosa, Simona, Stone, Tom Tom (in 1991, die waren er vroeg bij!) en Venus.
Deze namen werden de afgelopen twintig jaar niet toegestaan voor meisjes: Aora, Borussia, Cezanne en Cézanne, Jedidja, Jenevje (als ‘verduitsing’ van Genevieve), Josephin, Mechipchamueh, Möwe (meeuw), Pfefferminze (pepermunt), Puschkin en Rosenherz (rozenhart).
Ook superlange voornamenreeksen worden niet geaccepteerd. Een moeder wilde haar zoon Chenekwahow Tecumseh Migiskau Kioma Ernesto Inti Prithibi Pathar Chajara Majim Henriko Alessandro noemen. De rechter oordeelde dat twaalf voornamen voor een kind teveel was om te onthouden.
Zelfs nadat de moeder een beroep deed op de grondwet en de vrijheid van meningsuiting, mocht het jongetje maar vijf van zijn voornamen behouden.
Standesamt wordt toegeeflijker
Chantalismus signaleert dat Duitse ambtenaren steeds toegeeflijker worden. In Hamburg, de stad die bij ons gewoonlijk alleen door de Van der Vaart-soap in het nieuws is, werden het afgelopen jaar de volgende namen ingeschreven: Sexmus Ronny, Camino Santiago Freigeist, Don Armani Karl Heinz.
Ook Hedi-Rocky en Skywalker Corleone mogen over een paar jaar met die namen naar school.
Topografische namen zijn in de mode
Borussia werd niet toegestaan in 1996; London mag wél voor zowel jongens als meisjes. Maar zeker na de geboorte van Brooklyn Beckham willen steeds meer Duitse ouders een plaatsnaam aan hun kind geven. Soms omdat het mooi klinkt en soms om te memoren aan de plaats van verwekking.
Voor de ouders is die gedachte romantisch, maar het is de vraag of het kind in kwestie dagelijks aan die actie herinnerd wil worden.
Welke topografische naam zou jij als voornaam kunnen geven? En waarom?
Duitsers hebben met veel strengere naamwetten te maken dan Nederlandse aanstaande ouders.
