Een achternaam als voornaam

De Telegraaf berichtte vandaag over Willem Willemstein, een multimiljonair die in Laren in het diepste geheim (nou ja, nu niet meer) het grootste huis van Nederland laat bouwen.

Ik dacht dat dat ‘Willemstein’ een soort artiestennaam zou zijn, want het klinkt zeker in combinatie met zijn voornaam wat aanstellerig. Er blijken echter 572 mensen met die achternaam in Nederland te wonen.

Verspreiding van de achternaam Willemstein in Nederland
Verspreiding van de achternaam Willemstein in Nederland

Van het een kwam het ander: zou Willem ook een bestaande achternaam zijn? En ja: 43 Nederlanders dragen Willem als familienaam.

Ik werd nieuwsgierig naar andere populaire achternamen als voornaam. Of populaire voornamen als achternaam.

In Nederland zijn in principe alle voornamen toegestaan, maar er zijn een paar uitzonderingen.

Een belangrijke is dat de ambtenaar van de burgerlijke stand een voornaam niet kan accepteren als die ongepast is, zoals scheldwoorden. Wat ook niet mag: als de gekozen voornaam gelijk is aan een bestaande achternaam die niet ook al als voornaam bekend is.

Ofwel: je mag je kind wel Jensen noemen (zo’n twintig keer sinds 1995), maar geen Jansen. Jensen is namelijk een achternaam die ook als voornaam in gebruik is, terwijl Jansen exclusief een familienaam is. Dat blijft natuurlijk zo, totdat een onoplettende ambtenaar er een keer ‘Jansen’ doorheen laat slippen!

In Amerika (bijvoorbeeld) kun je ieder willekeurig woord als voornaam geven en kun je zelfs verschillende achternamen binnen het gezin kiezen. De meeste ouders geven daar natuurlijk een ‘standaard’ voornaam en de achternaam van de vader of moeder, maar het komt ook regelmatig voor dat kinderen een samengestelde achternaam krijgen, zoals de Jolie-Pitts.

Goed, in Nederland blijft de situatie vooralsnog iets conservatiever. Maar wist je dat 15 van de 20 voornamen in de top 10 van 2009 ook als achternaam in omloop zijn?

Ik zie ineens mogelijkheden voor kinderen die legaal Nicolai Ruben heten, Luna Eva, Allen Tim, of Samuel Julia. Gesproken over verwarrend…

meisjes-achternamen

  1. Emma (<5 mensen met die achternaam in Nederland)
  2. Julia (50)
  3. Sophie (55)
  4. Lieke (-)
  5. Lotte (220)
  6. Lisa (-)
  7. Sanne (34)
  8. Anne (6)
  9. Eva (-)
  10. Noa (7)

jongens-achternamen

  1. Daan (134 mensen met die achternaam in Nederland)
  2. Sam (148)
  3. Ruben (386)
  4. Lucas (2.505)
  5. Thomas (2.467)
  6. Jayden (-)
  7. Milan (104)
  8. Lars (-)
  9. Tim (31)
  10. Jesse (176)

Voornamen worden mensenrechtenkwestie in Marokko

Met het aantreden van koning Mohammed VI in 1999 kregen Amazigh (Berbers), waarvan het merendeel van de Marokkaanse bevolking afstamt, meer rechten. Het kost de ambtenarij echter nog steeds moeite om die nieuwe vrijheden door te voeren, waardoor Berberse voornamen op de ene plaats wel, en op de andere niet worden toegestaan. De Volkskrant berichtte vandaag:

Mbarek Oulemda gaat op 11 mei naar de burgerlijke stand in Beni Mellal, zijn woonplaats in het Marokkaanse Atlas-gebergte. Hij heeft een zoon gekregen die hij wil laten inschrijven. Maar hij krijgt te horen dat het niet kan, althans niet onder de naam die hij en zijn vrouw hebben gekozen: Ayyur. Pas zeven dagen later wordt zijn zoon geregistreerd, na een hoop geruzie en gedoe met de Marokkaanse autoriteiten.

Oulemda heeft gewonnen. Het jochie heet nu officieel Ayyur, dat in het Tamazight, ofwel Berbers, ‘maan’ betekent. Van de inspecteur van de burgerlijke stand kreeg Oulemda te horen dat het Tamazight een dialect is zonder wortels, erfgoed of historie. ‘Ik voelde me vernederd, ik was gek van woede’, aldus Oulemda, die tal van Marokkaanse kranten en internetsites inschakelde om zijn gelijk te halen.

Ook in Nederland blijft het vaak lastig om een niet-Arabische voornaam te geven aan een kind met een of twee Marokkaanse ouders. Op de twee consulaten ligt een lijst met ’toegestane’ voornamen, waaronder inmiddels een aantal ‘ingeburgerde’ Amazigh-namen. Het is echter vrijwel onmogelijk om je kind in te schrijven met een onbekendere Amazigh-naam, laat staan met een geaccepteerde Nederlandse naam.

Ouders eisen de laatste jaren steeds vaker de vrijheid op om namen te kiezen die ze zelf mooi of passend vinden. Het consulaat stelt zich op het standpunt dat “de lijst een misverstand is,” maar dat namen wel een “Marokkaans karakter moeten hebben.”

Gaya, Taziri, Sifaw, Simane, Numidia werden in Marokko de afgelopen maanden soms pas na (dreigen met) een rechtszaak geregistreerd. Mohamed Ziani, een Amazigh-voorman uit Al Hoceima vindt het ontoelaatbaar dat zij voor iedere naam moeten strijden: “Dit raakt de rechten van de mens.”

Ahmed moet Ahmed Jan kunnen heten

Minister Hirsch Ballin sprak zich onlangs uit over het naamrecht van Marokkaanse Nederlanders. Hij stelt de Marokkaanse regering een compromis voor: ‘Naam als Ahmed Jan moet kunnen’. Ofwel, bij een dubbele nationaliteit zouden ook Nederlandse voornamen moeten worden toegestaan, zij het dat de eerste naam nog altijd een Arabische naam moet zijn, om tegemoet te komen aan de wensen van de Marokkaanse regering.

Het blijft vreemd, dat een groeiend deel van de Nederlandse kinderen afhankelijk is van hun voornaam als het gaat om (onder meer) het recht om van hun (groot)ouders te erven.

Nxt – Familie Borrel houdt van kort

Toen Dennis Borrel (van beroep cateraar: what’s in a name!) en Natascha Hiemcke een paar weken geleden hun pasgeboren zoon aan wilden geven bij de burgerlijke stand in Amsterdam, werden de ambtenaren wat zenuwachtig.

Het jongetje, dat de nieuwe generatie Borrel zal vormen, moest om die reden Nxt worden genoemd (uitgesproken als ‘next’ = ‘volgende’). Zelfs het voluit geschreven Next was nog te gewoontjes: “Ik hou van drieletternamen. Die zijn leuk om te schrijven: lekker kort en pakkend,” aldus vader Borrel (37).

Nxt’s eerste naam is Depp, volgens de familie niet vanwege acteur Johnny Depp (alhoewel je je dan afvraagt waarom dan voor die naam is gekozen). Pas na wat ruggespraak wilde de ambtenaar akkoord gaan met die naam. Het voornaamste bezwaar: Depp is een bestaande achternaam, en dat is in principe niet toegestaan. Een willekeurig gehanteerde regel is dat.

Welja, Depp Nxt Borrel is in ieder geval een naam die je niet snel vergeet.

Bron: nrcnext.nl. Saskia, bedankt voor de tip!