Van Anna tot Hannah

Anna Hanna Johanna boek
Anna, Hanna en Johanna: klassiek boek van Marianne Fredriksson uit 1994 (afbeelding: bol.com)

Anna, een bedrieglijk simpele naam die door een kwart miljoen Nederlandse vrouwen gedragen wordt.

Tot de jaren vijftig heette gemakkelijk 1 op de 20 meisjes Anna, eerst vooral als eerste voornaam, later als tweede of derde naam.

Het is de enige meisjesnaam die – hoewel nu minder vaak gegeven dan voorheen – al zeker honderd jaar in de top 10 staat. Anna is een naam die zowel in de oorspronkelijke vorm als in een van de vele varianten vrouwelijk maar niet stoffig klinkt. Het is een meisjesnaam die maar niet uit de tijd raakt, een echte klassieker.

Zuster en moeder

Behalve met mijn moeder, zal Anna voor mij altijd samen blijven hangen met het doodenge verhaal van Blauwbaard. Mijn broertje en ik luisterden ademloos naar de onschuldig klinkende Sprookjes van Moeder de Gans, ingesproken door zware jaren zeventigstemmen op een beduimelde lp (uitleg voor iedereen die na 1980 is geboren).

Een jonge bruid wacht in de torenkamer van haar kasteel met haar zus Anna op redding door hun broers, nadat ze een kelderruimte vol vermoorde ex-echtgenotes heeft ontdekt:

“Zuster Anna! Ziet gij niets komen? Zuster Anna antwoordde: Ik zie niets dan de zon die het stof optrekt en het veld met groenend gras bedekt.”

Ondertussen staat Blauwbaard met zijn zwaard fanatiek op het slot van de kamer in te hakken, omdat hij ook zijn kersverse vrouw wil onthoofden. Zoals dat gaat.

Van Hanna tot Anna tot Hannah

Anna is de Griekse vorm van Hanna, een Hebreeuwse naam die ‘God heeft mij begenadigd’ betekent. Hanna en Hannah zijn nooit heel populair geweest in Nederland, maar dat verandert snel.

Sinds het begin van de jaren zeventig stijgt het aantal Hanna(h)’s elk jaar een beetje meer, met een voorlopig hoogtepunt in 2012, toen meer dan 350 meisjes zo werden genoemd.

Roepnamen

Voor de oorlog waren echt Nederlandse varianten erg in trek, er moeten vele tienduizenden vrouwen zijn geweest die Annechien, Annetje, Annigje of Antje werden genoemd.

In de jaren ’30 werden verkleinnamen op -ie mateloos populair: Coby, Gerrie, Tiny, Trudie en ook Annie.

Na de oorlog namen het toen vlotte Anneke en Ans de overhand in de jaren ’40 en ’50 en daarna het inmiddels beruchte Anita en het keurige Franse Annette.

Nog eens tien jaar later, toen samengestelde namen steeds populairder werden, werden honderden meisjes Annemarie of Anne-Marie genoemd. Maar het was niet alleen Frans wat de klok sloeg, ook Engelse meisjesnamen werden bekender.

In 1966 had Nancy Sinatra – de dochter van – een megahit met These Boots Are Made For Walking en Nederlandse ouders vielen en masse voor deze toen zoet-met-een-beetje-spice naam.

In de jaren ’80 ging het korte, heldere Anne aan kop. Zowel Herman van Veen (1986) als Clouseau (1989) zongen over Anne, wat zorgde voor een grote populariteitsspurt.

Ook zangeres Anouk had veel invloed. Haar naam was al een tijdje zeer populair, begin jaren negentig, maar had de daling alweer ingezet toen Anouk zich de hitparades inzong en haar naam vaker gegeven werd dan ooit.

Toen Nina Sanders eind 1997 in de soap Goede Tijden Slechte Tijden werd ‘geboren’, gaf dat een enorme boost aan de toch al stijgende lijn. In die periode vonden sommige ouders Anouk te populair of te sleets en kozen voor het vrolijke klinkende Aniek.

Anna populariteit meisjesnaam
Populariteit Anna en de bekendste afleidingen in % (afbeelding: Meertens Instituut)

En vandaag? Gaan we letterlijk terug naar het begin. Onder invloed van actrice Hanna Verboom (als Elin Dekkers in De Co-Assistent, 2007-2010) en de Amerikaanse jeugdserie Hannah Montana (2008-2011) waren beide spellingen van de grondvorm nog nooit populairder dan in 2012.

< 1930: Antje

  • Anna
  • Annechien, Annegien
  • Annetje
  • Annigje
  • Antje

1930-1940: Annie

  • Annie, Anny

1940-1960: Anneke

  • Anneke
  • Ans, Ansje

1960-1970: Anita

  • Anita
  • Anja, Anya
  • Annette

1970-1980: Nancy

  • Annemarie
  • Anouschka
  • Nancy

1980-1990: Anne

  • Anke
  • Anne
  • Annika

1990-2000: Anouk

  • Anne (nog steeds)
  • Anouk
  • Anouschka (tweede ronde)

2000-2010: Nina

  • Aniek, Annick, Anniek
  • Anissa
  • Nina

< nu: Hannah

  • Hanna, Hannah

Mening

Anna is op zichzelf natuurlijk al prachtig, maar ik heb ook een zwak voor Nina. Zo’n vrolijke naam! Wat is jullie favoriete Anna-naam?