Ik dacht echt dat Sem en Sophie nooit meer van die eerste plek verdreven zouden worden, maar het bleek toch mogelijk. Oude bekenden Daan en Emma zijn weer het populairst!
Het is alsof we een lijstje van tien jaar geleden bekijken: ook Thomas en Thijs (bij de meisjes Lotte en Lisa) laten een stijgende lijn zien.
Populairste babynamen 2011 (derde kwartaal)
rang
meisjes
jongens
1
Emma ++
Daan
2
Julia
Sem
3
Sophie
Milan
4
Lotte
Luuk +
5
Lisa +
Lucas
6
Saar ++
Levi
7
Eva —
Jayden
8
Isa —
Thomas ++
9
Lieke
Thijs ++
10
Anna
Ruben
11
Fleur ++
Tim
12
Sara
Jesse –
13
Sanne
Finn
14
Tess ++
Stijn
15
Noa
Bram +
16
Roos —
Lars
17
Jasmijn (nieuw)
Julian —
18
Sarah (nieuw)
Mees
19
Femke (nieuw)
Liam (nieuw)
20
Maud -)
Gijs (nieuw)
Nieuwe namen in de top 20
Toch zijn het niet alleen gezapige gaapnamen in het lijstje. Bij de jongens staan er twee nieuwe namen in het lijstje: Sven en Sam hebben plaats moeten maken voor Liam en Gijs.
De eerste (hedendaagse) bekende Liam was Oasisvoorman Liam Gallagher, maar de meeste verse moeders van 2011 zullen zeggen: “Wie?” Zij kwamen op het idee van Liam door te kijken naar De Pfaffs, waar oudste dochter Debby in 2005 zoon Liam Liébart baarde. De naam van oudste zoon Keano is ook al zo’n succesnummer gebleken.
Bij de meisjes verdwenen Zoë, Anne en Maud uit de top 20; Jasmijn, Sarah en Femke keerden na een korte afwezigheid terug.
Trends in 2011
Opvallend is dat Luuk populairder is dan Lucas, zoals Saar vaker wordt gegeven dan Sara of Sarah. In dat kader ben ik benieuwd hoe populair Fem (zie ook: stiefdochtertje van Jan Smit sinds 2009) gaat worden, als opvolger van Femke.
Sem en Sophie behoren al jaren tot de meest gegeven voornamen. In het eerste kwartaal van 2011 waren het – net als in de voorgaande jaren – de populairste babynamen.
Er zit sowieso maar weinig wisseling in de top 20: de meeste namen staan er al een paar jaar in. De namen die het meest voorkomen, worden aan circa 1 procent van de kinderen gegeven. Het gaat wel om honderden kinderen per kwartaal, maar op een totaal van zo’n 200.000 kinderen per jaar valt dat in een gemiddelde klas niet erg op.
Let overigens wel op de spelling van namen die je niet in deze (officiële) lijst tegenkomt, maar die in de diverse varianten bij elkaar geteld ruimschoots een top 20 notering verdienen. De SVB (de instantie die de cijfers verstrekt) laat Mohamed/Mohammed en Evi/Evy/Evie bijvoorbeeld buiten beschouwing, maar ze zouden de top 20 eigenlijk moeten halen.
Populairste babynamen 2011 (eerste kwartaal)
rang
meisjes
jongens
1
Sophie
Sem
2
Julia
Milan
3
Eva +
Daan
4
Isa ++
Lucas –
5
Emma –
Levi +
6
Lotte –
Jayden
7
Lieke
Luuk ++
8
Lisa –
Ruben ++
9
Anna
Jesse
10
Roos ++
Julian ++
11
Saar +
Finn ++
12
Sanne —
Stijn
13
Noa —
Tim —
14
Sara
Thomas —
15
Lynn –
Thijs —
16
Fleur —
Lars –
17
Zoë +
Mees
18
Tess —
Bram –
19
Anne –
Sven
20
Maud –
Sam +
In het eerste kwartaal van 2011 werd duidelijk dat de T-jongensnamen van de jaren ’00 nu definitief oubollig beginnen te raken. Zowel Tim, Thomas als Thijs dalen in rap tempo in populariteit. Ervoor in de plaats komen de U-jongensnamen: Luuk, Ruben en Julian zijn juist erg hip op het moment. Een andere opvallende stijger is Levi, het broertje van die andere vreemde eend in de korte-namen-bijt: Jayden.
Bij de meisjes zijn de trends iets minder eenduidig, hoewel er een eind lijkt te komen aan de populariteit van gouwe ouwe namen als Sanne, Noa, Fleur en Tess. Daar staat tegenover dat de even oude Isa en Roos onverminderd vaak op de geboortekaartjes verschijnen. Let op: net als Sara is ook Saar tegenwoordig een top 20 naam.
In 1981 werden 54 meisjes Sophie genoemd. Dertig jaar later zijn dat er rond de 800 en staat ze met stip op 1: we zijn dol op de ph!
Maar wat als je geen zin hebt om de populairste babynaam van het moment te geven en al helemaal niet om voor de alternatieve en ook al zo modieuze spelling ‘Sofie’ te gaan? Je wil gewoon die ph in de voornaam voor je dochter, dus laten we eens naar alternatieven kijken.
Weinig ph-namen
In Nederland hebben zo’n 125.000 vrouwen een ph-naam als eerste voornaam. Er zit opmerkelijk genoeg maar weinig variatie in: er zijn in totaal maar 400 namen met een ph erin. Ongeveer 85 procent van de vrouwen draagt een van de tien populairste ph-namen.
De meest gegeven ph-naam van Nederland is overigens niet Sophie en ook niet Sophia: het is Josephina. Zeker 25.000 Nederlandse vrouwen hebben deze naam in hun paspoort staan. Het gros van deze vrouwen is tussen 1950 en 1960 geboren: het zijn de welbekende collega’s José die nu met de vut gaan.
De eerste nieuwe piek in ph-namen werd in de jaren ’90 veroorzaakt door Stephanie, de tweede rond 2000 door Daphne en de laatste jaren door de exploderende populariteit van Sophie.
Top 10 van ph-namen (hele bevolking in 2006, f-varianten niet meegeteld)
Onder de hele vrouwelijke bevolking van Nederland zijn het vooral de ph-afgeleiden van Jozef die populair zijn: Josephina, Josephine, Josepha. Namen als Philomena en Euphemia zien we nu nog terug in de top 10, maar zijn in onbruik geraakt onder de jongere meisjes.
Sophia werd ook voor de oorlog al veel gegeven en stijgt na een dip tussen 1950 en 1980 weer gestaag in populariteit. Stephanie, Daphne en – ondanks het retrogevoel – Sophie zijn allemaal naoorlogse namen.
Dimpna, of Dimphna
De opvallendste naam in dit lijstje is Dimphna. Het verhaal van de van oorsprong Engelse Heilige Dimpna van Geel (zonder ‘h’) is niet zo prettig: toen ze niet met haar vader wilde trouwen, onthoofdde hij haar. Haar overblijfselen werden overgebracht naar de Vlaamse stad Geel, een tiental kilometers over de grens van Baarle-Nassau.
Het is toch wel heel bijzonder dat de naam van de patrones van de bezetenen en geesteszieken al 1400 jaar trouw (door)gegeven wordt aan vooral Brabantse baby’s. Zeker 1 op de 10 (!) vrouwen die in de gemeente Rucphen geboren zijn, dragen Dimphna (of een afgeleide) als eerste of tweede voornaam!
Alternatieve ph-namen
Goed, als je Brabantse en/of katholieke roots hebt, is Dimphna, Dimphe of Dymphine natuurlijk een goede ph-naam. Een ander alternatief voor Sophie is bijvoorbeeld het minder populaire Josephine. Ook een prachtige klassieker die het oude-tante-imago goed van zich af heeft weten te schudden. Josephine laat zich bovendien goed afkorten tot dé modenaam van de jaren ’10: Fien of Fiene. In dit verband ook lekker ingewikkeld te schrijven als Phine of Phien natuurlijk!
In diezelfde richting kun je denken aan het ‘piepjonge’ Pheline, Philine of Phileine. Die laatste naam werd in 2003 bekend nadat Ronald Giphart’s roman Phileine zegt sorry werd verfilmd. Hoewel de naam ‘liefhebbend’ schijnt te betekenen, lees ik toch vooral ‘vilijn’ (gemeen). Pheline en Philine zijn afgeleid van Felix: ‘gelukbrengend, vruchtbaar’. Deze namen komen slechts enkele tientallen keren per jaar voor.
Als die -ien/-ine klank je aanstaat, kun je natuurlijk ook kiezen voor ouderwetse namen als Adolphine, Christophine of Rudolphine. Heb je ook meteen opa vernoemd. Franse (of Frans-klinkende) namen doen het altijd goed: is Dauphine, Delphine, Saphine, Seraphine of Sophine wat voor je? Philippa en Philippine zijn natuurlijk prima af te korten tot het hippe Pippa.
Korte ph-namen zijn er ook: Aphra, Orpha, Phae (fee), Phebe (febe), Phia (fia), Phil, Phlox (floks) of Sopha bijvoorbeeld. Ook stoer (maar misschien meer voor je nieuwe hond): Memphis of Phoenix.
Of ga je toch voor ultieme romantiek? Aphrodite, Ophelia, Pharaïlde, Raphaelle, Seraphine, Symphorosa…
Ruim 80 ph-alternatieven voor Sophie
Adolphine
Alpha
Alphonse
Ampharo
Aphinya
Aphra
Aphrodite
Christophine
Christophora
Daphné
Dauphine
Delphi
Delphine
Dymphe
Dymphine
Elphire
Epiphany
Euphemie (‘goede spraak, goede naam’)
Euphrasia (‘welsprekend’)
Josephine
Memphis
Nirphania
Nymphe
Ophelia
Ophélie
Ophira
Orpha
Phae
Phaedra
Pham
Phara
Pharaïlde
Phari
Phebe
Pheline
Phelopine
Phemia
Phi
Phia
Phien
Phil
Philana
Phileine
Philemien
Philène
Philia
Philine
Philippa
Philippine
Philo
Philomène
Philomijn
Philothea
Philou
Phine
Phlox
Phoebe
Phoenix
Phuong
Phylicia
Phyllis
Raphaëla
Raphaëlle
Rudolphine
Saphine
Saphira
Sappho
Selphire
Séphora
Seraphia
Seraphine
Silphy
Siphra
Sopha
Sophae
Sophine
Steph
Stephane
Sylphide
Symphony
Symphorosa
Theophile
Tiphaine
Wolphina
Yuphin
Zephyr
Op eigen risico zou je kunnen kiezen voor Suphaporn* of Cellophane. Ze bestaan echt!
* Meisjesnamen met ‘porn’ (zoals Amporn, Jiraporn, Siriporn, Somporn, Suraporn, Umaporn, Waraporn) komen uit het Thais, waar ‘porn’ onfortuinlijk genoeg ‘zegening’ betekent.
Sophie is hot: ook in Duitsland neemt deze van origine Griekse meisjesnaam de koppositie in. Voor jongens kozen Duitse ouders in 2010 vooral voor Maximilian.
Er was maar weinig verandering ten opzichte van 2009: alleen Hannah/Hanna en Luis/Louis kwamen nieuw binnen in de top 10.
Het zijn vooral veel traditionele namen, waarvan sommige hier al lange tijd uit de toplijsten weg zijn: Marie, Maria en Johanna. Hanna(h), Sophie, Sophia, Emma en Anna zijn ook in Nederland klassieke voornamen, terwijl Mia en Lena in opkomst zijn.
Ook bij de jongens valt op dat de populairste namen nogal conservatief zijn en vooral een stuk langer dan in Nederland. Maximilian op de eerste plaats zal hier niet gebeuren: onze voorkeur ligt bij Max. Ik zie wél toekomst in Leon, Elias, Jonas en Felix.
Populairste meisjesnamen in Duitsland in 2010 (2009)
Sophie/Sofie (2)
Marie (1)
Maria (3)
Sophia/Sofia (7)
Mia (6)
Anna (4)
Lena (9)
Emma (5)
Hannah/Hanna (11)
Johanna (10)
Populairste jongensnamen in Duitsland in 2010 (2009)
Maximilian (1)
Alexander (2)
Paul (4)
Leon (3)
Lukas/Lucas (8)
Luca/Luka (5)
Elias (6)
Louis/Luis (11)
Jonas (9)
Felix (7)
Verboden namen
Duitsers hebben een vrij behouden smaak, maar er waren toch zo’n 3.000 ouderparen die graag een naam wilden geven die nog niet eerder was toegestaan. Het ging daarbij vooral om uniseksnamen (alleen namen waaruit duidelijk wordt of het om een jongen of meisje gaat zijn geoorloofd), buitenlandse namen en ‘fantasienamen’.
De spelling is van belang: de Duitse overheid heeft weinig geduld met ouders die een bestaande naam op uuniycqe wijze willen schrijven. Sommige namen werden uiteindelijk toegestaan, zoals:
Het begint al met de populairste meisjesnamen van Nederland. Je krijgt een telefoontje: “Sophie is geboren!” Op het geboortekaartje blijkt het echter een Sofie-met-een-f te zijn en dat zal ze er in haar leven nog vaak bij moeten zeggen.
Ik keek eens naar de top 1.000 van meest gegeven babynamen in 2010 en daarin viel een aantal namen op waarbij het nog veel vaker fout kan gaan. Wat te denken van de (bij elkaar getelde) tweede populairste meisjesnaam van Nederland: Sara. Die naam wordt ook geschreven als Sarah, Zara, Zahra en Zarah.
Met meisjesnamen wordt sowieso creatiever omgesprongen dan met jongensnamen, die veel vaker maar één dominante spelling** hebben. Welke voornamen in de lijst van duizend populairste babynamen van Nederland kun je op veel manieren schrijven?
Meisjesnamen met minstens vijf verschillende spellingswijzen
Jongensnamen met minstens vier verschillende spellingswijzen
Mohamed, Mohammed, Muhammed, Muhammad, Mohammad, Muhammet (6)
Jayden, Djayden, Jaydon, Jaden, Jaiden (5)
Timo, Thimo, Thiemo, Thymo, Tymo
Aiden, Ayden, Aidan, Aydin (4)
Anthony, Antonie, Antoni, Anthonie
Arjen, Arjan, Aryan, Arian
Casper, Kacper, Kasper, Caspar
Damian, Demian, Damiën, Damien
Keano, Kyano, Kiano, Keyano
Noud, Nout, Naud, Naut
Rafael, Rafaël, Raphaël, Raphael
Rayan, Rayane, Rayaan, Rayhan (en dan tel ik het niet-verwante Ryan nog niet eens mee)
Sepp, Sep, Seb, Zeb
Stijn, Steyn, Steijn, Stein
Thijmen, Tijmen, Thymen, Tymen
Youri, Joeri, Yuri, Yoeri
** Anthony kan an-too-nie of en-tuh-nie zijn (etc. etc.), maar het gaat om het idee.
*** Dat er de afgelopen tien jaar tientallen meisjes geboren zijn die dankzij hun zenuwachtige vader bij het burgerlijke standloket als Esmeé door het leven moeten, betekent niet dat ik hem iemand zou aanraden.